Deze koffiebranderij heeft zijn roots in Friesland
foto: Douwe Egberts Heritage Center, rond 1919
30-11-2018
De geschiedenis van Douwe Egberts begint niet als koffiebranderij. Egbert Douwes heeft een winkeltje in koloniale producten in het Friese Joure. Maar als zijn zoon in de winkel komt.... In de serie Overlevers: Douwe Egberts.
Vier besnorde mannen met pet, twee paarden met oogkleppen en een kar vol zakken, keurig opgestapeld. Achter de kar zie je nog net het silhouet van een klein donker hondje. Nou maar hopen dat het beestje niet gaat blaffen en de paarden laat schrikken…
Koffiebranderij
In de zakken zitten ruwe koffiebonen. Ze zijn uit de boot overgeladen op karren en komen nu met paard en wagen aan bij de koffiebranderij van Douwe Egberts aan de Catharijnekade in Utrecht. Er wacht de mannen in elk geval nog een flinke klus met het uitladen.
Tekst gaat door na de foto
De mannen staan klaar om de balen ruwe koffiebonen te lossen bij de branderij van Douwe Egberts
Foto: Douwe Egberts Heritage Center, rond 1919
De Witte Os
Het verhaal van Douwe Egberts begint in 1753. Egbert Douwes en zijn vrouw Akke Thijsses openen hun winkel ‘De Witte Os’ in het Friese Joure. Ze verkopen koffie, thee, tabak en andere koloniale waren. De zaak loopt goed, maar echte naamsbekendheid komt pas als zoon Douwe in de winkel komt werken.
Landelijk bekend
In tegenstelling tot zijn ouders kijkt hij verder dan Friesland en bezoekt klanten tot ver buiten Joure. Als het bedrijf uit zijn jasje groeit wordt er in 1919 in Utrecht een tweede vestiging geopend. Logistiek gezien praktisch, zo kan de hele Nederlandse markt worden bediend.
Eikeltjeskoffie
De Tweede Wereldoorlog vergt creativiteit van de koffieproducent. Nieuwe aanvoer van producten is bijna niet mogelijk. Om de liefhebbers toch van een kopje koffie te voorzien wordt er koffiesurrogaat gemaakt van gerst, erwten, veldbonen, cichorei, eikels en tulpenbollen. Het bakkie troost valt best in de smaak. En dat is maar goed ook, want pas 1952 is koffie als laatste product weer vrij te verkrijgen.
Tijdens de hongerwinter regelt Douwe Egberts dat kinderen van personeel uit Utrecht op krachten kunnen komen bij gastgezinnen in Friesland. ’s Nachts worden de kinderen in lege theekisten van het bedrijf per vrachtwagen naar het Noorden vervoerd. Een zware tocht, en niet ongevaarlijk. Er moet zonder licht worden gereden, want Engelse piloten zouden weleens kunnen denken dat het een Duits transport is.
Hoe wordt de koffie gewonnen in Guatemala en Costa Rica? Bekijk dit filmpje van Douwe Egberts
Er komen veel belangrijke gasten bij het sjieke hotel Des Indes in Den Haag. Maar in 1900 schrijft Des Indes geschiedenis met een wel heel bijzondere gast.
