Ze zijn ceo van een groot bedrijf in een 'mannelijke' sector. Hoe is dat voor deze drie vrouwen? 'Aandachtig kunnen luisteren is toch heel welkom in een mannenwereld.'
Naam: Janneke Niessen
Functie: Co-founder Capital IT en VCVolt
Sector: Finance & tech 
'Op mijn 23ste zette ik mijn eerste techbedrijf op. Ik had toen relatief weinig ervaring, maar dat was normaal in zo’n nieuwe branche. Het is nu 23 jaar later en ik startte al meerdere bedrijven, steeds samen met een vrouw. Zo ook CapitalIT, een investeringsfonds van 50 miljoen voor techbedrijven. We gebruiken een model om teams te selecteren en kijken daarmee naar ervaring en harde vaardigheden, maar ook naar persoonlijkheidskenmerken en teamdynamiek. Diversiteit is daar een onderdeel van. Als je allemaal hetzelfde bent, ben je het al snel met elkaar eens. Er moet conflict zijn, in de goede zin van het woord.’
‘Diversiteit is voor ons geen target of quotum. Ons portfolio wordt vanzelf gevarieerd, omdat we in de beste ondernemers investeren en we de gebruikelijke barrières in venture capital wegnemen. Vaak kijken fondsen alleen naar warme introducties, mensen die al in de netwerken zitten. Wij vinden het juist belangrijk om ook te investeren in ondernemers buiten die netwerken, met andere achtergronden. Als je in Silicon Valley woont en je taxi komt te laat, bedenk je Uber. Als je geen schoon drinkwater hebt, bedenk je een heel ander bedrijf. We hebben ál die oplossingen nodig. Een kwart van onze deals komt daarom binnen via cold inbound, mensen die gewoon mailen.’
'Wij investeren in de beste ondernemers'
‘Ik ben zelf ook opgegroeid buiten alle netwerken. Ik wist niet eens dat die bestonden. Misschien maar goed ook, want zo besefte ik niet dat vrouwen bijna nooit geld krijgen. We hebben zelf ook verbazingwekkend vaak een openlijk sekstische ‘nee’ gekregen. We hoorden dat we echt een man nodig hadden, dat mannen van de cijfertjes zijn en vrouwen niet, of: ‘we hebben al in een vrouw geïnvesteerd’. We moesten zelfs eens tekenen dat we minimaal 32 uur per week zouden werken. Aan mannen wordt zoiets niet gevraagd. Maar elke goede ondernemer regelt dat gewoon. Ik heb zelf twee kinderen en ik heb keihard gewerkt tot een week voor de bevalling en vanaf zes weken daarna. Daar heb ik geen seconde over getwijfeld. Dat anderen daar dan wel over twijfelen, is best irritant. We kregen ook vaak te horen dat we te ambitieus waren. Maar daar word ik juist strijdbaar van. Dan wil ik bewijzen dat het allemaal wél kan.’
Naam: Marinka Nooteboom
Functie: ceo Royal NooteboomGroup
Sector: transport & bouw
‘Toen ik in het familiebedrijf binnenkwam, was er - kort door de bocht - nog een hiërarchische organisatiestructuur. Ik wilde de verantwoordelijkheid juist zo laag mogelijk neerleggen, voor meer wendbaarheid en betrokkenheid. We hebben daarom nu veel informatie openbaar beschikbaar. Digitaal dus, eerst hing dat nog op A3tjes aan de deur. Schermen in onder meer de productieruimte tonen nu de targets en de gemaakte uren van die dag. Dat werd eerst gezien als Big Brother is watching you. Maar het maakt voor de hele organisatie tenminste duidelijk waar we mee bezig zijn. Mensen moeten daar soms nog steeds aan wennen. Ze zien dat ik het anders doe dan mijn vader. Maar juist in een familiebedrijf geldt dat de aansturing door de vorige generatie vaak niet meer past in de tijdsgeest van nu. De wereld dendert razendsnel door, dus je moet wendbaar blijven.’
‘Dat ik een vrouw ben, daar ben ik niet zo mee bezig. Ik krijg er ook niet veel reacties op. Mensen vinden soms wel dat ik als directeur moet weten hoe de techniek achter trailers in elkaar zit. Maar ik breng juist wat anders mee. Er zijn al zoveel kundige techneuten in dit bedrijf. Voor ik hier aantrad, werkte ik in de financiële sector. Als ik samen met een man ergens langsging, bevestigde ik soms nog de rollen door koffie te halen. Mensen keken dan vooral naar hém. Tot ze erachter kwamen dat ik de directeur of de manager was. Ik vind het wel mooi om subtiel duidelijk te maken dat de traditionele rollen aan het veranderen zijn.’
'Ik zou heel graag willen dat hier meer vrouwen werken'
‘Ik zou heel graag willen dat hier meer vrouwen werken, maar het aanbod met een technische opleiding is laag. Ik wil vrouwen echt oproepen om zich niet te laten afschrikken door de overwegend mannelijke omgeving. Want het is ook gewoon heel leuk, zo ervaar ik het echt. Sterker nog: ik zou gek worden als ik alleen tussen vrouwen zou werken. Juist die mix is leuk en goed voor de organisatie. Vrouwen hebben zelf misschien de meeste weerstand. Ze zijn soms te voorzichtig: ‘Daar zijn mannen vast beter in dan ik’. Nee, kom maar op!’
Naam: Aukje Kuypers
Functie: Algemeen directeur Kuijpers
Sector: Installatiebranche
‘Ik werkte net drie jaar als manager in het familiebedrijf toen de vraag kwam of mijn broer en ik als vierde generatie aan het roer wilden staan. Dat was toen nog onverwachts, maar ik zag het heel erg zitten. Ik werd algemeen directeur en mijn broer werd verantwoordelijk voor strategie en innovatie. Dat ik een vrouw was, heb ik zelf nooit als punt gezien. Ik kondigde in de sollicitatieprocedure wel aan dat ik kinderen wilde. Maar dat leek iedereen ook wel handig in een familiebedrijf.’
‘Met een achtergrond in bedrijfskunde wilde ik graag mijn eigen draai aan het bedrijf geven. Kuijpers moest meer zichtbaar worden in het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Duurzaamheid zat altijd al in het dna van het bedrijf. Eind jaren 80 hadden we de leus: ‘Zuinig met schaarse middelen’. Na mijn aantreden hebben we dat veel zichtbaarder gemaakt. Zo is het ook veel nadrukkelijker een onderwerp geworden in gesprek met klanten. Mijn vader zegt nu ook dat die expliciete keuze voor duurzaamheid een boost heeft gegeven aan de organisatie.’
'Ik ben niet op mijn mond gevallen'
‘In het begin hadden externe mensen mijn functie soms niet door. Ze deden dan alsof ik iemand was van het ondersteunend team. Als ze achteraf hoorden dat ik de algemeen directeur was, schaamden ze zich. Maar ik krijg ook vaak positieve reacties: ‘Jeetje, een vrouw. En ze heeft ook nog eens ergens verstand van!’ Ik ben niet op mijn mondje gevallen, dus over zo’n opmerking ik ga altijd in gesprek.’
‘Op de maandelijkse bijeenkomst voor nieuwe medewerkers zeg ik vaak dat we allemaal willen dat er meer vrouwen in de techniek komen. En dat we daar samen voor moeten zorgen met een open cultuur. Als een vrouwelijke collega bijvoorbeeld vraagt om een ladder te helpen tillen, moet je niet roepen dat zíj zo graag de stoere vrouw wil uithangen. Respecteer zo’n hulpvraag. Ook van mannelijke collega’s trouwens.’
‘Eigenlijk heeft het bedrijf altijd al een vrij feminiene cultuur gehad. We zijn bijvoorbeeld erg gericht op samenwerken met andere partijen en we hebben aandacht voor onze mensen. Die feminiene kanten zijn ook supernodig in een circulaire wereld, waarin je met de hele keten moet samenwerken. Het helpt dan dat vrouwen van nature goede verbinders zijn en goed kunnen luisteren. Dat laatste heb ik ook wel eens als feedback gekregen. Ik was daar verbaasd over. Luisteren kan toch iedereen? Maar aandachtig kunnen luisteren is toch heel welkom in een mannenwereld.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
