Zorg dat we écht minder afhankelijk worden van het buitenland

Ik moest vandaag denken aan Feyenoord toen minister Micky Adriaansens de langverwachte Nationale Grondstoffen Strategie presenteerde. Die schetst hoe de overheid ervoor wil zorgen dat Nederlandse bedrijven toegang kunnen blijven houden tot kritieke grondstoffen. Dat is belangrijk voor ondernemers én voor de gemiddelde Nederlander. Beiden worden geconfronteerd met sterke prijsstijgingen en uiteindelijk een stagnerende economie.

Handelsinstrumenten

Er staan veel goede dingen in de Strategie, zoals het stimuleren van de circulaire economie om grondstoffen te hergebruiken en het inzetten van het handelsbeleid en -instrumentarium om over de grens grondstoffen veilig te stellen.

Wereldwijd grondstoffenprobleem

Maar waarom moest ik denken aan de Rotterdamse voetbalclub? Niet omdat ik daar fan van ben, maar om hun leus: Geen woorden maar daden. De Strategie staat vol termen als ‘onderzoeken’ en ‘verkennen’. Nergens wordt een concrete actie aangekondigd. Het is alsof de minister het probleem begrijpt, maar de urgentie niet, terwijl we toch midden in een wereldwijd grondstoffenprobleem zitten. Waarbij er geen afname, maar een toename van onze afhankelijkheid plaatsvindt.

Normeren, beprijzen en stimuleren

Met het huidige tempo dreigen we achter de feiten aan te lopen. Vergunningverlening en het opzetten van raffinagecapaciteit duurt meerdere jaren, mede daarom is het belangrijk nu in actie te komen. En maatregelen te nemen waarvan je nooit spijt kunt hebben. Denk aan ‘normeren, beprijzen en stimuleren’. Bijvoorbeeld normen voor het gebruik van recyclaat, beprijzing van afvalexport en ondersteuning voor het rondkrijgen van de circulaire businesscase.

Hand in hand haast maken

De vraag naar grondstoffen zal de komende jaren gigantisch toenemen door de energietransitie en de digitalisering van Europa. Afwachten tot de onderzoeken en verkenningen zijn afgerond, conclusies zijn getrokken en beleid geformuleerd, duurt te lang. Betrek het bedrijfsleven snel bij de praktische uitwerking van de strategie, sluit aan bij Europese initiatieven en probeer hand in hand haast te maken, zodat we goed voorbereid zijn voor de volgende crisis.

Joran Rust

Beleidssecretaris (kritieke) grondstoffen