Studie planbureaus welkome aanvulling op debat over fossiele subsidies

‘De nieuwe studie van CPB en PBL naar fossiele subsidies is een goede aanvulling op het maatschappelijk debat over fossiele subsidies. Het zorgt voor meer nuance en laat zien hoe complex dit vraagstuk eigenlijk is,’ aldus ondernemersorganisatie VNO-NCW.

Niet focussen op totaalbedragen

In het onderzoek doen de planbureaus iets wat de meeste andere onderzoeken niet doen. Ze inventariseren niet alleen regelingen en bedragen, maar kijken vooral naar de klimaatschade die gepaard kan gaan met sommige belastingkortingen en -vrijstellingen. De studie geeft aan dat met een CO2-prijs van 130 euro/ton de milieueffecten beprijsd worden. Een pure focus op het schrappen van allerlei regelingen kan ongewenste uitkomsten opleveren. ‘Vanuit klimaatperspectief is het bijvoorbeeld schadelijk om de lagere tarieven voor grootverbruikers van elektriciteit fors te verhogen, want dit remt de elektrificatie, die juist een hoeksteen van klimaatbeleid is’, aldus de planbureaus.

‘Hersenkraker en geen no-brainer’

Het rapport laat volgens VNO-NCW goed zien dat de discussie niet zwart wit is. ‘Niet voor niets zeggen de bureaus dat dit eerder een hersenkraker is dan een no-brainer. Goed is ook dat het rapport aangeeft dat bijvoorbeeld het Europees emissiehandelssysteem een effectieve route is naar reductie van CO2. Dat betogen wij al langer en bleek onlangs ook nog weer uit nieuw onderzoek van een groep economen in ESB’, aldus VNO-NCW.

Emissiehandelssysteem doet zijn werk

Een groot deel van de maakindustrie betaalt -ondanks een aantal verhogingen- ook in 2024 nog een lager tarief voor energiebelasting op gas dan huishoudens. Maar deze bedrijven vallen wel onder het Europees emissiehandelssysteem (en huishoudens niet). Het emissieplafond daalt voor deze bedrijven hard richting nul in 2040. En dankzij de nationale CO2-heffing betalen de bedrijven in Nederland (als enige land in Europa) een CO2-prijs van meer dan 130 euro/ton (die de planbureau’s noemen) over emissies die zij kunnen vermijden.
VNO-NCW gaat het rapport nu eerst nader bestuderen. Eerder gaf de ondernemersorganisatie al aan dat fossiele prikkels moeten worden afgebouwd, maar dat je dat heel verstandig en Europees gecoördineerd moet doen, omdat het anders kan leiden tot (meer) CO2-uitstoot elders of de verplaatsing van productie en ten koste kan gaan van de prijs van producten of banen.