Het familiebedrijf overnemen van je ouders? Dat doe je niet zomaar. De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) maakt het de nieuwe generatie iets makkelijker. Of nou ja: zónder was overdragen dan haast onmogelijk geweest. Het verhaal van Giliam Kok (Visspecialiteiten Henk Kok en Zoon), die zonder de BOR niet zelfstandig had kunnen worden.
‘Ik weet niet of ik het nú had aangedurfd’, bekent Giliam Kok. Zo’n vijf jaar geleden nam hij de viszaak van zijn ouders over, Visspecialiteiten Henk Kok en Zoon (inderdaad: Giliam is de ‘Zoon’ uit de bedrijfsnaam) in het Brabantse Rosmalen. Maar toen stond de economie er anders voor. Laat staan dat er plannen waren om de zogenoemde bedrijfsopvolgingsregeling te versoberen of af te schaffen, zoals politiek Den Haag nu overweegt. ‘De huur gaat dit jaar 8,5 procent omhoog door de inflatie, de energieprijzen liggen 1.200 euro per maand hoger dan 1,5 jaar geleden. Tel daar je inkoop nog bij op.’ Juist daarom moet je jong beginnen met ondernemen, zegt Kok. ‘Dan heb je dan al wat vet op de botten voor als het minder gaat.’
Afschaffen BOR funest
Afschaffen of versoberen van de regeling is volgens zijn moeder ‘funest’, óók voor het kleine mkb, zeker in het huidige economische klimaat. ‘Die regeling is bedoeld om te voorkomen dat de continuïteit van een bedrijf in gevaar komt bij overdracht.’ En juist dat gaat bij een versobering wel weer gebeuren, vreest ze. Vooral familiebedrijven zoals dat van hen maken gebruik van de regeling. Ze vormen zo’n 70 procent van het Nederlandse mkb en zijn goed voor bijna een derde van alle banen, een kwart van het nationale inkomen, en dus van cruciaal belang voor de Nederlandse economie.
'Familiebedrjven zijn cruciaal voor de Nederlandse economie'
‘Dit is een huurpand,’ vervolgt moeder Margreet. ‘Als we dit bedrijf zonder die regeling hadden moeten overdragen, had ik van de bank geen financiering gekregen. Terwijl we er wél 4 à 5 ton in hebben gestoken. Dan hadden we er deels in moeten blijven, óf het bedrijf moeten splitsen en een deel extern verkopen.’
Dat eerste scenario had tot wrijving geleid, zegt Giliam Kok. ‘Je doet dingen anders, daar wordt het niet gezelliger op.’ Zijn moeder Margreet beaamt dat. ‘Het is niet goed als ouders nog voor 10 of 20 procent betrokken blijven. Als ondernemer moet je je eigen fouten kunnen maken. Het prachtigs dat hier staat, komt uit Giliams koker, uit zíj́n hart.’
Verhuizen naar 't verspleintje
Veertig jaar geleden verkochten Margreet en Henk Kok hun eerste vis op het parkeerterrein van wijkwinkelcentrum De Molenhoekpassage. Een dag per week, in hun verkoopwagen. Het ondernemen zit in de genen; hun opa’s vingen al vis op de Zuiderzee. Met een viswinkel kon je in de jaren tachtig nauwelijks de kost verdienen, en toch durfden ze het aan. ‘We zaten ergens achterin in een verdomhoekje,’ vertelt vader Henk. Pas na een jaar of vier gloorde er hoop. ‘Toen verhuisde ik naar een verspleintje.’
'Als ondernemer komt je niks aanwaaien'
In het inmiddels compleet gerenoveerde wijkwinkelcentrum, waarin alle binnenmuurtjes zijn uitgegumd, runt zoon Giliam Kok dankzij de bedrijfsopvolgingsregeling sinds vijf jaar versie 2.0 van Henk Kok & Zoon. Compleet met vernevelde dagverse vis en oesters (‘die mist houdt ze koel en voorkomt uitdroging’), een keur aan verse maaltijden, sushi en ‘gourmetschotels’. De viswinkel ligt in een rijtje luxe versspeciaalzaken, naast de vernieuwde Appie XL. Van zo’n mooie plek had Henk Kok vroeger niet durven dromen, vertelt hij. ‘Maar: als ondernemer komt je niets aanwaaien,’ zegt Giliam Kok. ‘Je werkt 60 tot 70 uur per week.’
Het familiebedrijf heeft inmiddels vijftien man personeel. Tot 7 uur ’s avonds kun je er je vis halen, spontaan of na een online bestelling. En de verkoopwagen van Henk Kok & Zoon rijdt na veertig jaar nog steeds dagelijks naar verschillende vaste standplaatsen in Nederland. Het was allemaal meant to be, lijkt het. ‘Toen Giliam 14 was, liet ik de verkoopwagen beschilderen. Henk Kok & Zoon stond erop, als verrassing. Hij wilde dit gewoon, als enige van onze drie zonen. Dat was toen al duidelijk,’ vertelt zijn vader.
Zorgen over plannen kabinet
Moeder Margreet maakt zich zorgen over de plannen van het kabinet. ‘Het mkb is de motor van de economie, ook qua werkgelegenheid. En de bedrijfsopvolgingsregeling is een prachtige én noodzakelijke faciliteit om de continuïteit binnen familiebedrijven te waarborgen,’ zegt ze. ‘Zonder die regeling waren we echt in onze mogelijkheden beknot. Je moet je als ondernemer kunnen blijven onderscheiden, het zijn niet de goedkoopste oplossingen die hier staan. Die financiële armslag bij de overdracht hebben ook andere mkb-bedrijven nodig.’ En, benadrukt ze, het is geen afstel maar uitstel van belastingafdracht. ‘Als je niet binnen vijf jaar het bedrijf voortzet, moet er alsnog betaald worden.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
