In deze serie komen de brancheleden van VNO-NCW en MKB-Nederland aan het woord. Deze week directeur Jos Jongstra van het CBD, Centraal Bureau Drogisterijbedrijven.
Vertel eens over uw branche en branchevereniging.
‘We zijn een brancheorganisatie van de drogisterijen. Nederland telt tussen de 2.500 en 3.000 drogisterijen. Zo’n 2.350 daarvan zijn bij ons aangesloten. Onze branche is de afgelopen twee decennia enorm geconsolideerd. Drie grote partijen hebben driekwart van de markt in handen: A.S. Watson (Kruidvat, Trekpleister, Prijsmepper), Ahold Delhaize (Etos) en DA. De omzet van de fysieke markt ligt rond de 3,5 miljard. Drogisterijen vallen onder de geneesmiddelenwet. Wij moeten dus verantwoorde zorg leveren voor het verstrekken van zelfzorggeneesmiddelen. Daarvoor hebben we een certificeringssysteem in het leven geroepen en we hebben een opleidingsplatform voor de vakopleiding (assistent-)drogist en nascholing. Verder hebben we een bureau met 11 mensen in dienst en nog eens zo’n aantal specialisten die we vast inhuren. We werken met 12 à 13 werkgroepen op het gebied van zaken als online, duurzaamheid en arbeidsmarkt.’
Hoe lang bent u al directeur?
‘Twee jaar, dus nog niet zo heel lang. Mijn hele werkzame leven heb ik in de drogisterijenwereld gezeten. Maar altijd in operationele commerciële functies. Vanuit die hoedanigheid ben ik lange tijd bestuurslid geweest bij het CBD. Mijn laatste functie was in de directie van de DA. Ik heb wel even getwijfeld over de overstap. Je gaat toch van de dagelijkse, operationele drukte naar de langere termijn. Maar het bevalt me goed.’
Welke actuele kwesties spelen er momenteel voor jullie?
‘Het is nu zo dat je altijd een drogist of assistent-drogist op de winkelvloer moet hebben om een bepaald assortiment aan geneesmiddelen te mogen verkopen. Albert Heijn heeft een aantal jaar geleden bedacht om een tablet op te hangen waar je een drogist kan raadplegen. De Raad van State heeft gezegd dat dat niet mag. Nu wil het ministerie van VWS de wet aanpassen om deze 'drogist op afstand' toch mogelijk te maken. Op 31 januari is die aangenomen in de Tweede Kamer, maar de discussie wordt nog vrij heftig gevoerd in de Eerste Kamer.
Het tweede punt is de arbeidsmarktproblematiek. We hebben best wel een probleem om aan goed gekwalificeerde mensen te komen. Vroeger bleef je je hele leven drogist, nu kijken mensen ook weleens buiten de deur. En om de verkopers goed in te vullen, richten we ons op studenten en scholieren. Dus zowel behoud als werving is wel een uitdaging.’
En wat zijn belangrijke lobbypunten?
‘Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen bepaalt welk geneesmiddel op de markt komt en in welke categorie. Een geneesmiddel zonder recept met hoog risico is alleen bij de drogist verkrijgbaar. Middelen met een verwaarloosbaar risico kan je ook in de supermarkt kopen. Er is continu discussie of er opnieuw naar die indeling gekeken moet worden. Verder ligt er nu een eindrapport over de samenwerking tussen drogisten en huisartsen, Proeftuin Zelfzorg. Als we dat goed doen, kan dat echt tot winst leiden. Dat is niet zozeer lobbywerk richting de politiek, maar richting de zorgorganisaties.’
Hoe ziet u de toekomst?
‘Het aandeel online is vergeleken met andere branches nog relatief laag. Wel zijn er toenemend een aantal grote online spelers die geen winkels hebben. Twee daarvan zijn ook inmiddels bij ons aangesloten. Dat is wel een relatief nieuw gebied. Iets anders is de overstap naar zelfscankassa’s. Het is een uitdaging om te kijken hoe we onze adviesfunctie goed kunnen blijven vervullen. En wat steeds meer gaat spelen, is duurzaamheid. Wij verkopen natuurlijk heel veel verpakkingen.’
En van jullie branchevereniging?
‘Ik denk dat er steeds meer behoefte is aan brancheorganisaties. Omdat er behoefte is aan expertise op gebieden waar je niet altijd concurreert met elkaar. Iedereen is bezig met klimaat, duurzaamheid, stikstof, noem maar op. Ik denk dat je steeds meer zult zien dat samenwerking verder gaat dan alleen de branche zelf.’
Waarom zijn jullie lid van VNO-NCW?
‘Tijdens de pandemie hebben we veel contact gehad. Wij waren toen open als essentiële winkels en we hebben ook veel contacten gehad via VNO-NCW over mondkapjes en zelftesten. Op dit moment denk ik dat we er meer uit kunnen halen. Vooral als het gaat om die samenwerking met andere brancheorganisaties. En er komt steeds meer uit Brussel op ons af. Daarin moeten we onze weg zien te vinden en daar kan ik wel wat hulp bij gebruiken.’
Met welke branchedirecteur zou u weleens een dagje willen ruilen en waarom?
‘Dan wil ik ruilen met iemand uit de online wereld. Wij hebben nu te maken met verouderde wetgeving waarin het woord online niet voorkomt. Dat zou ik dus wel interessant vinden.’
