De Europese Raad heeft akkoord gegeven voor de Verordening kritieke grondstoffen (Critical Raw Materials Act, oftewel CRMA). Die moet een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen in de toekomst waarborgen. De goedkeuring door de Europese Raad is de laatste stap in de besluitvormingsprocedure van de verordening. Deze zal vervolgens bekendgemaakt worden in het Publicatieblad van de Europese Unie en twintig dagen daarna in werking treden.
Op dit moment is Europa voor bepaalde kritieke grondstoffen (bijna) volledig afhankelijk van één land. Zo haalt de EU 100 procent van haar zware zeldzame aardmetalen uit China, 98 procent van haar boor uit Turkije en 71 procent van het platina uit Zuid-Afrika. Hoewel Europa nooit helemaal zelfvoorzienend kan worden, wil de EU wel haar invoerstromen diversifiëren. Voor 2030 is daarom het streven om 10 procent van de jaarlijkse Europese consumptie van deze strategische grondstoffen in de EU te winnen, 40 procent in de EU te raffineren en 25 procent in de EU te recyclen. Bovendien mag de EU voor maximaal 65 procent afhankelijk zijn van één enkel land voor de toelevering van een strategische grondstof. De CRMA bevat een lijst van 34 kritieke grondstoffen van groot economisch belang, waarvoor het risico het grootst wordt geacht dat de aanvoer ervan stokt. Daarvan zijn er zeventien als strategisch aangemerkt die cruciaal zijn voor de energie- en digitaliseringtransitie, en ruimtevaart en defensie sectoren.
Oud-haventopman boegbeeld Grondstoffenstrategie
Als Speciaal Vertegenwoordiger Grondstoffenstrategie gaat Allard Castelein (inter)nationaal aan de slag met de duurzame winning, raffinage en circulariteit van kritieke grondstoffen. Allard Castelein had tot vorig jaar nog de leiding over de Rotterdamse haven, een belangrijke draaischijf voor grondstoffen. Castelein, die bijna tien jaar president-directeur van de Rotterdamse Haven was en ruime ervaring heeft in de industrie, heeft onder meer de opdracht om als boegbeeld op te treden richting het bedrijfsleven, de Europese Commissie, andere EU-lidstaten en gelijkgezinde andere landen met een grondstofbehoefte om te komen met een gezamenlijke inzet richting grondstofrijke landen. Ook zal hij internationale partnerschappen en samenwerkingen op kritieke grondstoffen met landen buiten de EU ondersteunen. Op 27 maart benoemde demissionair minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) Castelein als speciaal vertegenwoordiger.
De kabinetsinzet volgt uit de EU Critical Raw Materials Act (CRMA) en staat in de zogenoemde Nationale Grondstoffenstrategie die wordt uitgevoerd door minister Adriaansens, minister Geoffrey van Leeuwen (Buitenlandse Handel) en staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat). In het kader van de Nationale Grondstoffenstrategie brengt het kabinet dit jaar de risicovolle afhankelijkheden op kritieke grondstoffen specifiek voor Nederland in kaart.
