Verkiezingen VS maken dat EU vaker eigen boontjes moet doppen

Er is nog geen duidelijke uitslag van de Amerikaanse verkiezingen, hoewel presidentskandidaat Joe Biden momenteel een voorsprong heeft. Waarschijnlijk duurt het nog enkele dagen voor de uitslag definitief bekend is. ‘Hoe dan ook zal de EU vaker dan in het verleden zijn eigen boontjes moeten doppen op wereldschaal en goed moeten nadenken hoe we opereren in de geopolitieke positionering in relatie tot de VS en China,’ aldus ondernemingsorganisatie VNO-NCW.

Overeenkomsten

Hoewel de uitslag namelijk nog op zich laat wachten is al wel een aantal dingen te zeggen over de relatie met de VS. Zo zijn er in het te verwachten buitenlands beleid van Republikeinen en Democraten twee belangrijke overeenkomsten. De zal VS onder beide kampen waarschijnlijk een meer op het binnenland gerichte koers blijven varen. Ook zien beide stromingen China niet langer als een samenwerkingspartner, maar als een concurrent en een ‘systeemrivaal’. Ongeacht de winnaar is de verwachting dat het Chinabeleid van de VS dus confronterend zal blijven en van de EU gevraagd wordt dat zij de Amerikaanse kant kiest.

Druk om te kiezen

De EU, en Nederlandse bedrijven, zullen in toenemende mate de druk voelen om te kiezen tussen relaties met de VS of met China, terwijl de EU tot nu toe op de lijn zit dat - weliswaar onder voorwaarden - ook met China kan worden samengewerkt. Verder vinden beide Amerikaanse politieke stromingen dat de EU te weinig uitgeeft aan defensie en zullen ze de EU-lidstaten aanspreken dit met een versnelde aanpak recht te trekken. Daarbij gaat het om grote bedragen, die impact zullen hebben op nationale begrotingsruimte en beleidskeuzes.

Handelspartners

De VS zijn nog altijd Nederlands belangrijkste handelspartner buiten de EU. Zo exporteerde Nederland in 2019 voor 26,6 miljard euro naar de VS en importeerden we voor 37,7 miljard euro uit de VS. De VS zijn ook een grote investeerder in Nederland en zijn en blijven een cruciale partner voor NL en de EU op wereldniveau om samen mee te werken aan bijvoorbeeld betere standaarden. ‘Op het terrein van handel is vooral belangrijk dat de recente handelsgeschillen tussen de EU en de VS (bijvoorbeeld de WTO-zaken over Airbus en Boeing, maar ook rond staal en aluminium) onder beide kandidaten snel tot een einde worden gebracht. Bij voorkeur door een handels- en investeringsverdrag te sluiten, wat een goede start zou bieden voor een hernieuwde periode van samenwerking’, aldus VNO-NCW.

Vaker eigen boontjes doppen

‘Los van de vraag wie de winnaar wordt zal de EU zelf slagvaardiger moeten worden op terreinen als handel, klimaat, energie, defensie, migratie en vooral technologie. Dat heeft de huidige administratie ons met harde hand geleerd’, aldus de ondernemingsorganisatie. In de richting van China zal de EU goed moeten nadenken over de koers en de samenwerking daarbij met de VS. ‘We moeten de naïviteit van ons afschudden en de nieuwe Europese commissie heeft daar goede aanzetten voor gedaan.’

Lees meer over de rol die de EU kan spelen in onze brochure ‘EU: Waarde in de wereld’.