Krein Bons, ceo bij vanHaren schoenen, heeft aan den lijve ondervonden wat corona met je kan doen. En ook de lockdown van zijn 143 filialen ging hem het afgelopen jaar bepaald niet in de koude kleren zitten. Maar wat verwacht Bons, die ook voorzitter is van INretail, van de nieuwe maatregelen die op stapel staan?
Vorig jaar gingen we op 15 december een strenge lockdown in waarin niet-essentiële winkels werden gesloten. Bent u bang voor een herhaling?
'Ik heb helaas geen kristallen bol, maar ik zou dat heel onverstandig vinden om de simpele reden dat in de niet-essentiële winkels – waaronder ook onze schoenwinkels vallen – niet de besmettingen plaatsvinden. Het gaat maar om 0.7 procent van alle gevallen.'
Dat gold vorig jaar waarschijnlijk ook, maar toch kwam het tot een lockdown.
'Het verschil met nu is dat de overheid inmiddels 1,5 jaar de tijd heeft gehad om iets te doen aan de capaciteit in de zorg, maar dat verzuimd heeft. En nu willen ze het gaan oplossen met het coronatoegangsbewijs. Maar in Den Haag realiseren ze zich niet wat voor enorme problemen dat geeft.'
Wat voor problemen verwacht u?
'Een enorme escalatie aan de winkeldeur. Nu al, met maatregelen als de 1,5 meter en mondkapjes, zijn er mensen die niet hun fatsoen kunnen houden. Dat zijn geen uitzonderingen. Ik weet dat dit bij 25 tot 30 filialen van ons al dagelijkse kost is, bijvoorbeeld in wijken waar veel mensen wonen met een migratieachtergrond. Mensen die moeilijk kunnen rondkomen, mensen die de weg kwijt zijn in alle informatie en soms een kort lontje hebben. En ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Maar ik heb ook verschillende filiaalmanagers die niet meer durven te werken. De veiligheid van werknemers en consumenten staat op het spel. Hoe moet dat gaan als wij klanten moeten gaan weigeren aan de deur?'
Bij de horeca moet dat nu ook al, wat is het verschil met de detailhandel?
'Bij een café of restaurant gaat het om mensen die daar een of twee uur blijven zitten. In een winkel werkt dat totaal anders. Daar krijg je in een filiaal op een dag misschien wel 10.000 mensen binnen. Om die allemaal te controleren zou ik twintig man personeel moeten neerzetten. Dat is onhaalbaar, we hebben nu al een personeelstekort. En we geven wel trainingen aan onze mensen, maar we zijn natuurlijk geen politieagent. Die capaciteiten hebben we niet in huis, dat is ook niet onze rol als werkgever.'
Wat moet er gebeuren om het werkbaar te maken?
'De overheid zou om te beginnen moeten zorgen dat mensen zich wél weer aan de basisregels gaan houden. Dus niet alleen maar oproepen daartoe, maar ook écht zorgen dat mensen zich eraan houden. Handhaven dus door de bevoegde instanties. We hebben ook winkels in België en we zien dat de mensen zich daar veel beter aan de regels houden. Maar daar word je er dus wel door de politie op aangesproken als je bijvoorbeeld geen mondkapje op hebt.'
Maar kan de Nederlandse overheid dat wel?
'Ook in Duitsland zie je dat er wordt gehandhaafd, maar wij hebben een overheid die alle kanten opgaat. En vervolgens de problemen bij ons in de schoot legt. Kijk, je mag echt wel wat vragen van het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat in winkels alle basisregels worden gehandhaafd. Mondkapjes, ontsmettingsmiddel, een maximaal aantal klanten op de winkelvloer. Dat doen we ook al en dat is al lastig genoeg.'
Moeten we niet vooral inzetten op het verhogen van de vaccinatiegraad?
'In Nederland hebben we gelukkig al een hoge vaccinatiegraad. Maar die 15 procent die nog niet gevaccineerd zijn, gaan dat echt niet doen omdat ze anders niet een winkel in mogen. Ik vind als werkgever dat mensen de vrijheid moeten hebben om zelf te besluiten tot vaccinatie. Wij hebben een grote diversiteit aan mensen in dienst als het gaat om achtergrond en cultuur. Dus wie ben ik om met mensen met een bepaalde geloofsovertuiging in discussie te gaan?'
En als u werknemers straks om een QR-code zou mogen vragen?
'En dan zegt iemand: 'Die heb ik niet’'. En dan? Als ik het door de vingers zie, dan word ik er op aangesproken door iemand die misschien zijn oma heeft verloren aan corona. En als ik iemand naar huis stuur, moet ik diegene gewoon doorbetalen. En dan zegt er iemand anders: 'Dat wil ik ook wel'. Wie gaat dat betalen? Dan kun je je winkel dus wel sluiten.'
Hoe moet het nu verder?
'Ik ben bang dat we het uiteindelijk allemaal een keer moeten krijgen. We moeten ermee leren leven, maar dat zeg ik niet lichtvaardig. Ik heb zelf in het ziekenhuis gelegen met zuurstof en alles. En toen ze me thuis kwamen ophalen, dacht ik dat het mijn laatste ritje zou worden. Ook nu merk ik nog dagelijks de gevolgen van long-COVID. Toch wil ik zeggen: lieve mensen die hier een besluit over gaan nemen, besef dat de consequenties niet te overzien zijn.'
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
Echte uitweg is gerichte vaccinatiestrategieVNO-NCW en MKB-Nederland lieten eerder al weten teleurgesteld te zijn over de nieuwe corona-maatregelen voor onder meer de horeca, de evenementensector en de detailhandel en kritisch op de uitbreiding van het coronatoegangsbewijs naar onder andere de niet-essentiële detailhandel. Juist omdat deze sectoren nu opnieuw het kind van de rekening zijn. Volgens de ondernemingsorganisaties is de enige uitweg uit de ellende het versnellen van de uitrol van de corona-booster prik, het versneld aanschaffen van medicatie en bovenal een gericht doelgroepenbeleid om de vaccinatiegraad te verhogen. Daarnaast blijft het opschalen van de (IC)-zorgcapaciteit cruciaal.
