KPMG-baas Stephanie Hottenhuis (54) groeide als kind in Bulgarije op onder het communisme. Met kippenvel las ze ‘1984’ en ‘Animal Farm’. ‘De vraag was niet óf het communisme voorbij zou gaan, maar wanneer.’
Je leidt het uit haar naam niet af, maar als Stephanie Hottenhuis begint te praten, hoor je een licht Oost-Europees accent. En ja, ze oogt ook Oost-Europees. Bulgaars om precies te zijn. Haar eigen achternaam is Zoeva. Meer dan 30 jaar geleden vertrok ze uit Bulgarije voor een studieprogramma in Engeland, om er niet meer terug te keren. Ze kwam in Engeland wetenschappelijk onderzoeker Marcel Hottenhuis tegen, trouwde met hem en vestigde zich hier. Inmiddels voelt ze zich meer Nederlandse dan Bulgaarse. ‘Ik ben na al die jaren vrij direct geworden. In Bulgarije wordt dat geprezen én bekritiseerd als een Nederlandse eigenschap.’
Mevrouw Hottenhuis, Hoe Bulgaars bent u nog?
‘De band met familie en vrienden, die zou ik Bulgaars willen noemen. Door de tumultueuze periode met het communisme hebben familie en vrienden een belangrijke rol gekregen in Bulgarije. Binnen die verbondenheid met je naasten kon je vrij zijn in een onvrij land. Dat is gebleven. Je doet veel voor elkaar, probeert de boel bij elkaar te houden.’
Het ‘tumultueuze’ in haar eigen geschiedenis is de nationalisatie van de kaasbedrijven van haar opa door de communisten in 1944. Al wist die een ‘doorstart’ te maken met een transportbedrijf, waardoor de familie relatief welgesteld bleef. ‘Mijn familie had het foute stempel rijk te zijn geweest in de periode voor het communisme. Door een combinatie van competentie, inventiviteit en hard werken wisten mijn ouders toch carrière te maken.’ Haar vader ontwikkelde zich tot topambtenaar, haar moeder begon na de val van de Berlijnse Muur een bedrijf voor de certificering van machines. Trots: ‘Nog op haar 70ste had ze 70 mensen voor haar werken.’
Wie is Stephanie Hottenhuis?Stephanie Hottenhuis werd in 1965 geboren in Sofia, Bulgarije – een land dat toen nog communistisch was. Na haar middelbare schooltijd besloot ze Engels te studeren, eerst in Sofia en later in het Britse Leeds. Daar ontmoette ze haar (Nederlandse) echtgenoot en besloot met hem naar Nederland te vertrekken. Eenmaal in Nederland studeerde Hottenhuis Engels en bedrijfscommunicatie in Nijmegen, waarna ze aan de slag ging als businessunitmanager Oost-Europa en Azië bij Arcadis. Bij Arcadis klom ze uiteindelijk op tot ceo van Arcadis Duitsland, directeur Arcadis Europa en lid van de raad van bestuur. In 2018 werd Hottenhuis bestuursvoorzitter van KPMG. Hottenhuis is gehuwd en heeft samen met haar echtgenoot twee zoons.
Thuis in Sofia was de blik gericht op de wereld. Als kind hield Stephanie Hottenhuis van leren (‘Ik las stiekem tot diep in de nacht in bed.’) en was zij overal wel goed in: schoolvakken, maar ook culturele en sportieve activiteiten. Dat leidde niet tot afgunst. ‘Ik was via een toelatingsexamen in de jaren 80 op een Engelse school in Sofia terechtgekomen waar iederéén heel goed was. Maar we waren geen saaie studiebollen, hoor. Op die school kwamen we in contact met informatie uit het vrije buitenland en kregen we les van Engelse docenten. De vraag was niet óf het communisme voorbij zou gaan, maar wanneer.’
‘Ik was geen saaie studiebol, hoor’
U had best wel een bevoorrechte positie?
‘Het was dubbel. Zo las ik 1984 en Animal Farm van George Orwell met kippenvel, omdat ik besefte dat die boeken ook over het systeem in Bulgarije gingen. Tegelijkertijd zat ik op die school in een soort bubble waarin we ons vrijuit konden uitspreken. En Bulgarije had en heeft ook wel iets mediterraans, waardoor er een zekere losheid in het communistische systeem zat. Je kon het niet vergelijken met bijvoorbeeld de Stasi in Oost-Duitsland.’
Ondanks dat wilde u toch weg.
‘Ik wilde vooral de wereld in, reizen. De keuze voor een studie Engels bood die mogelijkheid. Mijn ouders waren wel verrast: kon ik niet beter iets kiezen waarmee ik geld kon verdienen? In die tijd wilde ik iets met ontwikkelingssamenwerking gaan doen, Engelse les geven in Azië of Latijns-Amerika.’
Het interview gaat verder na de foto
