AVN is de brancheorganisatie voor AGF- (aardappels, groente en fruit) en versspecialisten in Nederland. Directeur Marco Maasse vertelt.
Vertel eens over uw branche en branchevereniging.
‘Oorspronkelijk heetten we ADN, AGF Detailhandel Nederland. Groenteboeren breiden hun assortiment tegenwoordig uit met maaltijden en maaltijdcomponenten en profileren zich meer als versspeciaalzaak. Daar sluit de nieuwe naam Ambachtelijke Versdetailhandel Nederland beter bij aan. Ook willen we ons inzetten voor de bredere AGF-gebaseerde verssector, zoals boerderijwinkels. Er zijn in de huidige branche een kleine 800 speciaalzaken. Die zijn kleinschalig en onderscheiden zich door gezonde kwaliteitsproducten, persoonlijk contact met de klant en advies. In omzet- of medewerkersaantallen uitgedrukt is een goede 65 procent van deze speciaalzaken bij ons aangesloten. Daar werken bijna 6.000 mensen.
AVN heeft zelf geen medewerkers in dienst, maar deelt een ploeg van negentien mensen met VBW, de bloemistenbranchevereniging. Die samenwerking is ongeveer drie jaar terug ontstaan vanwege de overlappende dossiers en thema’s.’
Hoe lang bent u al directeur en wat is uw achtergrond?
‘Sinds de samenwerking met VBW, dus vier jaar. En voor die tijd was ik al VBW-directeur. Dat ben ik al achttien jaar. Ik weet alleen als consument iets van bloemen of groeten en fruit. Mijn achtergrond is commercieel en bedrijfseconomisch.’
Welke actuele kwesties spelen er momenteel voor jullie?
‘Er wordt aan alle kanten geknabbeld aan het verdienmodel van de speciaalzaak. Door de stijging van kosten van huur, energie, transport en lonen. Dan heb ik het nog niet eens over de inkoop, die ook vanwege de energiecrisis en de Oekraïneoorlog een stuk duurder is geworden. En de inflatie heeft een negatieve invloed op consumentenbestedingen. Je kunt niet rücksichtsloos je prijzen verhogen. Dus de oplossing moet voor een deel zitten in slimmer en efficiënter werken. Tegelijkertijd is de arbeidsmarkt niet makkelijk. Er is een tekort aan mensen.
Maar er zijn gelukkig ook kansen. De hele onlinemarkt staat nog maar in de kinderschoenen. Daar is veel te ontwikkelen. Of duurzaamheid benutten voor je positionering. We onderzoeken of we een CO2-footprint kunnen maken. Niet alleen voor het product, maar ook voor de bedrijfsvoering. Dat biedt volgens mij nog geen andere versdetailhandelssector.’
En nog meer?
‘Over de btw-verlaging op groente en fruit zou rond Prinsjesdag besloten worden, maar dat kan met een nieuw kabinet weer anders gaan lopen. Verder zijn hygiëne en voedselveiligheid voor ons belangrijke thema’s. Wat je bij een speciaalzaak koopt, moet echt veilig zijn. Wij voorzien leden op dat gebied van informatie, advies, dienstverlening, trainingen en coaching. En ook over hoe je niches in de markt kunt bedienen. Bijvoorbeeld kant-en-klare producten voor mensen met allergieën; die zijn in een supermarkt moeilijk te vinden.’
Wat zijn belangrijke lobbypunten?
‘We hebben buikpijn van de stijging van het minimumloon met minimaal zo’n 25 procent de laatste jaren. Loonkosten maken 30 tot 40 procent van de exploitatie uit. Met als gevolg dat de ondernemer in ieder geval 10 procent minder nettorendement en inkomen heeft. We gunnen medewerkers echt wel hogere lonen, maar dat gaat ten koste van het netto-inkomen van ondernemers en de ruimte om te investeren in zaken als duurzaamheid. Daar willen we een goede oplossing voor, bijvoorbeeld fiscale maatregelen. We zetten ons ook in voor oplossingen voor stijgende huur- en energiekosten.’
Hoe ziet u de toekomst van uw branche?
‘We kijken daar positief naar. In coronatijd gingen steeds meer mensen bij speciaalzaken winkelen. En dat hebben we aardig vastgehouden. We denken dat ook jonge generaties voor speciaalzaken zullen kiezen. Maar die hechten wel aan gemak, daar moeten we op inspelen. Met complete maaltijden en maaltijdcomponenten en met online verkoop. Ook zal de ondernemer verder moeten professionaliseren en voorop gaan lopen op het gebied van hygiëne en voedselveiligheid. Met die zaken als instrument zie ik veel mogelijkheden. Ik ben wel bezorgd om de arbeidsmarkt. Want uiteindelijk maken en verkopen we mooie producten, omdat we daar de mensen voor hebben. Iedereen vecht nu om dezelfde medewerkers en we hebben niet alle ruimte om zomaar de portemonnee te trekken.’
En van de branchevereniging?
‘Ik wil kijken of we meer en structureel met INretail en andere versbranches kunnen optrekken. En we werken op sommige thema’s ook al samen met bijvoorbeeld bakkers en slagers. Wellicht dat we als cluster meer succes kunnen behalen door taken te verdelen. Zo nam de slagersbranchevereniging mede namens ons het initiatief om single use plastics onder de aandacht van de politiek te brengen.’
Waarom zijn jullie lid van MKB-Nederland?
‘AVN is een tijd lang geen lid geweest, maar sinds de samenwerking met VBW is dat hersteld. In coronatijd hebben MKB-Nederland en ook INretail veel voor ons gedaan. MKB-Nederland brengt de belangen van de kleinschalige ondernemer met zijn eigen bedrijfsvoering en uitdagingen gedeeltelijk voor het voetlicht. Dat zou nog veel nadrukkelijker mogen. De verbinding naar de politiek, die kunnen wij als kleine organisatie niet zelf organiseren. Daar heb je een grotere partij voor nodig. Al vraag ik me af in hoeverre het kabinet en de Kamer echt luisteren naar het ondernemersgeluid. Kleine ondernemers worden over één kam geschoren met Albert Heijn en KLM. Als het daarmee goed gaat, dan zal dat wel voor alle ondernemers gelden. Dat is toch geen vergelijk?’
Met welke branchedirecteur zou u weleens een dagje willen ruilen?
‘Bouwend Nederland vind ik altijd wel een mooie club. Vooral omdat ze breed georganiseerd zijn, maar ook veel voeling hebben met Den Haag. Dus ik zou wel eens met Fries Heinis een dagje willen ruilen.’
