Annet Koster, directeur van de Koninklijke Vereniging Nederlandse Reders (KVNR), ziet de scheepvaart worstelen sinds het uitbreken van de coronacrisis. De schepen moeten blijven varen om ons van eten te voorzien, maar ze kunnen hun bemanning niet aflossen. ‘Straks zijn onze mensen meer dan een jaar van huis.’ Hoe dat nu verder moet?
Wat is uw grootste zorg?
'Onze mensen. Als ze aan boord zitten: gaat het wel goed met ze? En zijn ze aan wal: kunnen ze nog wel aan het werk? Want de schepen moeten wel blijven varen. Onze sector is bijna net zo van belang als de zorg, durf ik wel te zeggen. Zonder ons geen aanvoer van goederen of voedsel.'
Kan de bemanning nog wel afgelost worden?
'Dat is vrijwel onmogelijk geworden, omdat landen hun grenzen dicht gooien en het luchtverkeer nagenoeg stilligt. Bemanning die van boord zou moeten, kan ook niet thuis komen, of ze moeten weken in quarantaine. We hebben liever ook zo min mogelijk nieuwe mensen aan boord. Want stel je voor: een bemanning is al enkele weken op zee en niemand is ziek. Dat betekent dat niemand besmet is. Dit schip is 'schoon'. Laat je iemand aan boord en die persoon is besmet, dan vaart je schip weg met het virus aan boord. Midden op zee worden mensen ziek. Onvermijdelijk besmetten ze elkaar allemaal en ze kunnen niet snel naar een ziekenhuis.'
‘Zonder scheepvaart geen aanvoer van goederen of voedsel’
Moet de scheepvaart dan maar door met dezelfde mensen?
'Ja. Het kan zijn dat mensen dadelijk meer dan een jaar van huis zijn. Dat gebeurt in principe nooit, maar nu wel. Gelukkig zijn zeevarenden wel wat gewend. Ze werken vaak onder extreme omstandigheden. Dat is bewonderenswaardig. Ze zijn zich ook erg bewust van het belang van hun taak: het op gang houden van de goederenstroom. Maar liefst 90 procent van de wereldwijd verhandelde goederen wordt over zee vervoerd. Daarmee zijn de reders en zeevarenden de logistieke ruggengraat van de wereldeconomie.'
Hoe kom jij de crisis door? Deel je ervaringenWat doe je als ondernemer als je nu gedwongen bent tijdelijk je deuren te sluiten? Of je van de ene op de andere dag door het coronavirus bijna geen klanten meer hebt? Misschien wil je dan wel in contact komen met andere ondernemers: om jouw ideeën of zorgen te delen. Of juist je oplossingen om deze tijd door te komen. #sharingiscaring Of misschien heb je vragen die je andere ondernemers wilt stellen.
Dan vind je hier een platform waarop je gemakkelijk in contact kunt komen met andere ondernemers. Samen zetten we de schouders eronder en helpen we elkaar, toch?
Hebt u voldoende aan de steun die de overheid nu heeft toegezegd?
'Onze sector is een beetje een vreemde eend in de bijt. We zijn Nederlands en ook weer niet. Personeel vormt 40 procent van onze operationele kosten, maar de werktijdverkorting geldt niet voor niet-Europeanen. En daar hebben we er in de scheepvaart nogal wat van. In de Nederlandse zeevaart werken ongeveer 5.000 Nederlandse zeevarenden. Op een zeeschip onder Nederlandse vlag zitten normaliter twee Nederlandse bemanningsleden. De rest is vaak niet-Europeaan.'
Wat zou u wel helpen?
'We hopen dat de overheid vooral heel praktisch met ons mee wil denken. De scheepvaartsector is enorm gereguleerd; je bemanning en je schip moeten allerlei certificaten hebben om te mogen varen. Een hygiënecertificaat voor je schip, of een opleidingscertificaat voor je bemanning. Die certificaten verlopen na een paar maanden. Om die te verlengen moet er iemand aan boord komen, of bemanning moet naar een training. Die trainingen kunnen ze nu niet volgen en we willen eigenlijk ook de inspecteurs van de certificering niet aan boord vanwege het besmettingsgevaar. Daarom vragen wij aan de overheid: Geef een generieke verklaring af om al die certificaten in een keer te verlengen met drie of zes maanden. Dan kunnen we door blijven varen.'
‘Wie midden op zee ziek wordt, kan niet snel naar een ziekenhuis’
En dan is er nog een probleem met liggeld. Hoe zit dat?
'Als schepen niet varen, wordt er geen geld verdiend. Dus ja, wij zitten met acute liquiditeitsproblemen. Er was al een tijdje minder vracht en het is nu nog verder teruggelopen. Veel schepen liggen daarom langer buitengaats te wachten op nieuwe ladingen. Daarvoor hebben we voldoende ankerplaatsen nodig. En als er geen vooruitzicht is op lading, dan gaan ze naar ligplaatsen in de haven. Dat stilliggen kost geld. Personeelskosten, maar ook de ‘huur’ van een ligplaats. Ligplaatsen zijn normaal heel duur. De overheid kan helpen door meer en goedkopere ligplaatsen te creëren.'
Gaan de reders het daarmee redden?
'We vertrouwen erop dat de Nederlandse overheid ons niet in de steek zal laten. Maar de crisis van 2008 heeft ons heel heftig geraakt en de tarieven waren nog lang niet in alle sectoren hersteld. Nu krijgen we dit. Ik hóóp dat iedereen het volhoudt. Ik hoop het.'
Foto Annet Koster: Erik Jansen
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
