13 JAN, 2021
5 redenen waarom 2021 een topjaar wordt
Voor heel veel ondernemers gaat 2020 niet bepaald de boeken in als mooi jaar. Corona haalde alles overhoop en zorgde voor veel menselijk en economisch leed. Er is goede hoop dat het dit jaar allemaal beter gaat worden. En wel om deze vijf redenen.
Hoera, we hebben een vaccin
De camera’s klikten onophoudelijk toen Sanna Elkadiri op 6 januari het eerste corona-vaccin in Nederland kreeg. Een eerste stap op weg naar iets wat lijkt op het normaal dat we voor de coronacrisis kenden. Meer heil dan de 1,5 meter, mondkapjes en handen wassen konden brengen. Maar dat inenten betekende natuurlijk niet dat de volgende dag alle winkels, pretparken en horeca weer volop open gingen. Het duurt allemaal wel even. De lockdown, die eerst de 19de zou eindigen, duurt sowieso nog een paar weken langer en zelfs daarna is geduld vereist.
Omdat het Pfizer-vaccin uit twee prikken bestaat die drie weken uit elkaar liggen, is zorgpersoneel pas eind januari geheel gevaccineerd. Zelfs met de komst van het tweede vaccin, van Moderna, zal het naar schatting tot het derde kwartaal duren totdat alle Nederlanders zijn ingeënt; de niet-risicogroepen zijn in april/mei aan de beurt voor hun eerste prik, volgens de vaccinatiestrategie van de overheid.
Weer omzet draaien
Maar zolang hoeven ondernemers natuurlijk niet te wachten voordat ze weer meer omzet kunnen gaan draaien. Met enig optimisme mogen we een daling van de besmettingen verwachten in de eerste maanden. Wie weet kan de horeca dan weer open met beperkingen, of volgens het stappenplan dat ze zelf heeft aangekondigd. In combinatie met sneltesten kan de verspreiding van het virus sterk worden ingedamd en kunnen we hopelijk snel weer uitgebreid uit eten. Winkels kunnen dan ook weer – ruimer – open, sportscholen eveneens en de kinderen gaan weer naar school. Meer bezoekers in een theater of bioscoop moet langzaamaan mogelijk worden. De beurzen zullen waarschijnlijk positief reageren, want een vaccin betekent een tastbaar middel tegen de crisis. In november was er ook een juichstemming op de aandelenbeurzen, meldde Trouw, toen Pfizer bekendmaakte een werkend vaccin te hebben.
Meer bezoekers in een theater of bioscoop moet langzaamaan mogelijk worden
Nog zo’n graadmeter is de evenementenbranche, hard getroffen door corona. Ze wil (ook) sneltesten van bezoekers en misschien kunnen er dan in het eerste kwartaal kleine evenementen komen. Voor een druk, vol festivalterrein is groepsimmuniteit vereist en dat betekent dat 60 tot 70 procent van de Nederlanders een vaccin heeft gekregen. Denk dan aan de tweede helft van 2021, en dat geldt ook voor sportwedstrijden met publiek erbij en waarschijnlijk ook voor reizen naar het buitenland.
Het Centraal Planbureau heeft ook gekeken wat de economie gaat doen als het vaccin in 2021 op grote schaal beschikbaar is. Het rekent op een groei van 2,8 procent. Niet slecht, toch?
Een nieuwe Amerikaanse president gaat (hopelijk) zorgen voor rust en stabiliteit
Veel Europeanen zullen opgelucht adem gehaald hebben toen Joe Biden en niet Donald Trump werd verkozen tot nieuwe president van de Verenigde Staten. Want Trump en de rest van de wereld: dat ging af en toe maar moeizaam. Behalve in autocratische landen dan. Dankzij Trump raakten de VS immers verwikkeld in meerdere handelsoorlogen, met onder meer China en Europa. Good and easy to win, dacht Trump, maar beslist geen pretje voor ondernemers. We schreven al eerder: Trump kon zich op het internationale toneel gedragen als een olifant in de porseleinkast.
Daar gaat Biden in 2021 verandering in brengen. Hij heeft wél vertrouwen in internationale spelregels zoals de geschillenbeslechting van de WTO, een orgaan dat Trump steevast probeerde te ondermijnen. Goed nieuws voor de wereldhandel, als Biden tenminste niet te veel zal inzetten op zijn Buy American voornemen; protectionisme in nieuw en hipper jasje. Voor Nederlandse bedrijven is het in elk geval fijn als er niet te veel handelsbelemmeringen worden opgeworpen, gezien het feit dat er jaarlijks zo’n 27 miljard naar de VS wordt geëxporteerd.
Lees ook dit artikel over de beste en slechtste plannen van Joe Biden
Ook is er meer vertrouwen in Biden dan in Trump om de coronacrisis op het Amerikaanse vasteland tot een goed einde te brengen. Ook de rest van de wereld heeft er baat bij dat Amerika niet in een diepere crisis wordt gestort dan die van 2008.
Biden zal er in ieder geval voor zorgen dat Amerika zich weer aansluit bij het Klimaatakkoord. En dat het land, net als Europa met haar Green Deal, weer goede stappen zal zetten op weg naar een duurzamere economie. Zo is Biden van plan om 2000 miljard te investeren in clean tech. Ook voor Europa is dat goed nieuws, alleen al omdat ze geen slechter concurrentiepositie krijgen omdat de VS zich niet aan de klimaatafspraken houden. Als Biden zich op protectionistisch gebied een beetje inhoudt en zich vol stort op alles dat Trump heeft laten liggen, kan 2021 nog best een mooi jaar gaan worden.
Dit wordt het jaar van (infrastructurele) innovaties
20 miljard heeft het kabinet klaarstaan. We hebben het dan natuurlijk over het Groeifonds, dat Nederland investerend uit de crisis moet helpen. En moet gaan zorgen voor doorbraken en nieuwe infrastructurele projecten als het aan ondernemers ligt.
Lees ook: Deze projecten kunnen wel wat Groeifonds gebruiken
Hopelijk wordt er komend jaar eindelijk besloten dat de Lelylijn wordt aangelegd. De snelle treinverbinding tussen Groningen en Den Haag is al langer een hele grote wens van ondernemers. Om tal van redenen: er zal nieuwe bedrijvigheid verrijzen en bedrijven kunnen medewerkers werven uit een veel groter gebied. Niet voor niks schreven we een jaar geleden uitgebreid over waarom de Lelylijn goed is voor héél Nederland.
Schiphol op zee
Laat 2021 dan ook het jaar zijn dat de knoop wordt doorgehakt om Schiphol op zee aan te leggen. Dan ontstaat er ook ruimte voor zo’n 200.000 nieuwe woningen op de oude plek van de luchthaven; geen overbodige luxe met een groot woningtekort dat de komende jaren alleen maar zal oplopen.
En als we dan toch kijken naar de toekomst, dan mag er ook meer geïnvesteerd worden in de Hyperloop. Zonder CO2-uitstoot, met hernieuwbare energie, kunnen reizen van Amsterdam naar Eindhoven in vijftien minuten. Ja, nu nog toekomstmuziek, maar er kan maar mee begonnen worden. Hardt Hyperloop uit Delft gaat in 2021 dan ook beginnen met de bouw van een testbaan in Groningen – deels gefinancierd door de Rijksoverheid. 2021 kan kortom zomaar het jaar van nieuwe innovaties, van nieuwe manieren om van A naar B te reizen, en een jaar waarin er met durf gefinancierd worden.
De Brexit wordt helemaal goed geregeld
Van de verwachtte verkeerschaos voor de veerboten van en naar Engeland was geen sprake op 1 januari. Maar hoe realistisch was dat nu echt op de eerste dagen van het jaar? Bedrijven wachten al lang op die echte Brexit en kijken de kat uit de boom.
De Britten en Europeanen hebben gelukkig geregeld dat er geen im- en exportheffingen zijn gekomen, maar dat wil niet zeggen dat vracht zomaar over en weer de grens over kan. Voor producten als vlees en groente, belangrijk voor Nederlandse bedrijven, moet bij elke afzonderlijke zending een voedselveiligheidscertificaat komen. Daarnaast worden keurmerken van industriële producten niet meer over en weer erkend.
Dit jaar kan de draad weer worden opgepakt om loshangende rafels vast te knopen
Het kabinet kan de komende maanden kijken of er ruimte is in het Brexit-verdrag om een gezamenlijk digitaal controlesysteem af te spreken voor die voedselcertificering tussen Nederland en het VK. Of tussen de landen die grenzen aan het VK en de Britten, zodat dat niet EU-breed afgestemd hoeft te worden. Dan kan de douane die enorme papierwinkel efficiënt afhandelen. In 2021 kan ook meer geregeld worden rond financiële diensten, gezamenlijk klimaatbeleid (waar de EU dit jaar hard mee aan de gang wil) en de bescherming van investeringen over en weer (Nederland is een grote investeerder in het VK). Er is nu een Brexit-deal waarvan de kenners zeggen dat dit toch wel een heel harde is. Zodra de eerste onzekerheid uit de lucht is, kan dit jaar de draad weer worden opgepakt om loshangende rafels vast te knopen. Het is ook een kans voor de EU en de Britse politiek om, na het leveren van de Brexit, zonder gezichtsverlies weer toenadering te zoeken.
Innovatieve nieuwkomers zijn here to stay
Als vorig jaar iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het wel dat ondernemers ontzettend innovatief zijn. Voor de coronacrisis had niemand verwacht dat hele volksstammen prima thuis kunnen werken en helemaal niet in de file hoeven te staan (of in een volle trein). Of dat de gemiddelde Nederlander een sterrenmaaltijd op tafel kan toveren dankzij de hulp van het restaurant om de hoek.
Iedere crisis dwingt ons tot het heroverwegen van alles dat we hiervoor deden, en deze crisis is daar geen uitzondering in. Dat wordt in 2021 voortgezet. Zoals verdere digitalisering in de zorg. Noodgedwongen ontdekten ziekenhuizen en klinieken dat zorg soms best op afstand kon worden verleend, bijvoorbeeld door zelfmonitoring of door het digitaal voeren van gesprekken.
Digitaliseringsslag
En wat te denken van bedrijven die razendsnel een digitaliseringsslag hebben doorgemaakt en veel meer online zijn gaan verkopen? De laatste CBS-cijfers over het aantal webwinkels gaan over het tweede kwartaal van 2020. Het aantal webshops steeg met dik 20 procent naar bijna 50.000. En in vergelijking met 2019 steeg de omzet met meer dan 50 procent.
Sommige bedrijven hebben aangegeven om medewerkers ook in de toekomst veel meer thuis te laten werken, zeker als hun mensen daar – om wat voor redenen dan ook – zelf de voorkeur voor hebben. Ook in de toekomst zal de druk op ons wegennet en ov-netwerk verlichten. Het zal ze bovendien ook helpen om uit een grotere pool van talent te vissen, erg fijn in de sectoren die last hebben van personeelskrapte.
Wordt dit dan ook het jaar waarin het nieuwe kabinet…verrassend snel gevormd wordt? Stel dat de coronacrisis niet voor verdeeldheid, maar juist voor verbroedering zorgt. Dan kan er een brede coalitie worden samengesteld die met een flink mandaat aan de slag gaat. Dat is ook hard nodig, want er liggen genoeg uitdagingen te wachten.
…de energietransitie écht inzet? Door te investeren in het verder ontwikkelen van zonne- en windenergie, met zonnevelden op het land en windparken op zee. En daarnaast te investeren in geothermie en een landelijk systeem voor waterstof. Investeringen die het bedrijfsleven helpen om keuzes te maken voor hun energievoorziening in de toekomst.
…de arbeidsmarkt eindelijk eens ‘goed’ regelt? Want de coronacrisis heeft nog eens tot het besef geleid dat iedereen moet kunnen profiteren van welvaart én ergens op moet kunnen terugvallen ten tijde van crisis. Dat zou betekenen dat de positie van zzp’ers en flexwerkers wordt versterkt en meer op één lijn wordt gebracht met die van personeel met een vast contract. Tegelijkertijd moeten werkgevers dan wel meer mogelijkheden krijgen om hun personeelssterkte aan te passen aan de wisselende economische situatie. Want ook zij mogen bij een volgende crisis niet opnieuw in de kou staan.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.