4 goede plannen van Joe Biden (+ twee best wel slechte)

Het lijkt alsof de hele wereld opgelucht adem haalde toen Joe Biden werd gekozen tot nieuwe president van de Verenigde Staten. Maar is het echt halleluja met deze Democraat, of hebben ondernemers ook wat van hem te vrezen? Dit zijn vier goede en twee slechte ideeën van de nieuwe president elect.

Hier houden ondernemers wel van:

1.  Samen de schouders onder het Klimaatakkoord

Op dag nadat de Amerikanen naar de stembus gingen, stapten de Verenigde Staten officieel uit het Klimaatakkoord van Parijs. Trump zag de overeenkomst uit 2015 als een slechte deal voor Amerika en als ondermijning van de gas- en olie-industrie. Klimaatverandering zou bedacht zijn door de Chinezen om de Amerikaanse maakindustrie een loer te draaien, aldus Trump op Twitter.

Het Clean Power Plan van Obama, dat inzette op de verschuiving naar schone en duurzame energie, vond Trump niks. Biden gaat daar verandering in brengen. De eerste stap is natuurlijk weer het aansluiten van Amerika bij het Klimaatakkoord. En dat is nog maar het begin. Biden belooft verder ‘historische investeringen’ te willen doen in energie-innovatie en de ontwikkeling van schone energietechnologie aan te jagen on a scale well beyond the Apollo programme. U weet wel: dat programma dat zorgde voor de eerste mensen op de maan in 1969.

Biden is van plan om maar liefst 2000 miljard te investeren in clean tech, wat dan bovendien moet zorgen voor een opleving van de Amerikaanse economie en moet zorgen voor banen die sneuvelen in de fossiele-energiesector. Als Bidens plan werkt, komt in 2035 alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. In Europa wordt daar ook positief op gereageerd: ‘De klimaatcrisis gaat niet om intellectueel eigendom of wie er het eerst is: op dit moment is het alle hens aan dek en moet iedereen zich storten op de uitdagingen.’ Dus óók Amerika. Extra fijn voor Nederland én voor Europa: zo hebben Europese bedrijven geen slechtere concurrentiepositie omdat de VS zich niet aan de klimaatafspraken houden.

2. Weer rust en stabiliteit 

Trump en de rest van wereld: dat ging maar moeizaam. Hij heeft hier en daar wel vrienden (voornamelijk in autocratische landen), maar bij de WTO kunnen ze hem wel schieten. Dankzij Trump raakten de VS verwikkeld in meerdere handelsoorlogen onder meer met China en Europa die volgens hem good en easy to win waren. Verder wierp hij importbarrières op, bijvoorbeeld op Europees staal en aluminium. Het is moeilijk te ontkennen dat Trump zich op het internationale toneel gedroeg als een olifant in de porseleinkast. Met Joe Biden verandert dat. Alleen al omdat zijn toon anders is dan die van Trump. Maar ook omdat de Democraat veel meer vertrouwen heeft in internationale spelregels, zoals de objectieve geschillenbeslechting van de Wereldhandelsorganisatie 

Onderhandelen over een handelsakkoord met de EU ligt ook weer voor de hand met Biden aan het roer. Voor Nederlandse bedrijven is het in elk geval fijn als er niet te pas en te onpas handelsbelemmeringen worden ingevoerd. Vanuit Nederland wordt er jaarlijks voor zo’n 27 miljard geëxporteerd naar de VS. En omgekeerd investeren Amerikaanse bedrijven ook miljarden euro’s in de Nederlandse economie. Stabiliteit in z’n algemeenheid is bovendien prettig voor ondernemers, die baat hebben bij zoveel mogelijk rust en zo weinig mogelijk veranderingen op het gebied van handelsbelemmeringen en importtarieven.

3. Investeren in infrastructuur

Zo’n mooi plan van Trump: het aanpakken van Amerikaanse bruggen en wegen. Hij was van plan een groot investeringsfonds op te richten om alle infrastructuur weer op orde te krijgen, maar dat kwam nooit van de grond. Veel is er dus niet veranderd de afgelopen vier jaar. Nu is de beurt aan Biden. Die, wellicht niet zo verrassend, infrastructuur veel breder ziet. Namelijk niet alleen als beton en asfalt, maar vooral als manier om van A naar B te komen.

Hij wil bruggen en wegen aanpakken én ze gelijk smart maken om de veiligheid omhoog te schroeven. Ook het Amerikaanse, niet al te beste, netwerk van treinen wil hij verbeteren. Dat in tegenstelling tot Trump, die meerdere treinverbindingen zonder pardon schrapte. Ook in steden wil Biden aan de slag. Buslijnen moeten beter en ‘micro-mobiliteit’ opties zoals escooters en fietsen moeten meer aandacht krijgen. Wat dat betreft kunnen Bidens plannen voor infrastructuur en transport ook niet los gezien worden van zijn klimaatplannen. Investeren in openbaar vervoer – dat behalve in grote Amerikaanse steden wel een flinke upgrade kan gebruiken – is daar onderdeel van. Voor ondernemers is goede infrastructuur onontbeerlijk: hoe minder files en oponthoud, hoe beter.

Het artikel gaat na de foto verder

4. Steun voor het mkb

Amerika telt zo’n 32 miljoen mkb-bedrijven, waarvan een deel het de laatste zeven maanden echt niet makkelijk heeft gehad vanwege de coronacrisis. Zo’n enorm steunpakket als Nederland heeft opgetuigd voor getroffen ondernemers, heeft Amerika niet. Het is dan ook geen wonder dat maar 11 procent van de mkb-bedrijven vindt dat Trump genoeg gedaan heeft om hen door de coronacrisis te helpen. Nu zal het deze bedrijven waarschijnlijk alleen al helpen dat Biden er wél op gebrand is om de coronacrisis tot een goed einde te brengen, in tegenstelling tot Trump die veel kritiek kreeg op zijn aanpak. Maar Biden heeft ook een plan om kleine bedrijven te helpen met giften, in plaats van leningen, om zo te zorgen dat ze geen mensen hoeven te ontslaan en relatief ongeschonden de crisis door komen. Want het leningenprogramma om getroffen bedrijven te helpen, werkt nu niet goed: de leningen hebben een te hoge rente en de regels en het aanvragen is te complex, beredeneerde The Washington Post al eerder.

Door die complexiteit werd er maar nauwelijks een beroep gedaan op het geld door kleine bedrijven en waren het vooral grote bedrijven die profiteerden. Daarnaast is Biden van plan om een overheidsinvesteringsfonds op te zetten voor kleine bedrijven – bedoeld als hefboom om private investeringen aan te jagen – en wil hij een startupinvesteringsfonds opzetten speciaal bedoeld voor niet-witte ondernemers in achterstandsgebieden. Een sterk Amerikaans mkb is ook voor Nederland relevant, alleen al omdat Nederlandse bedrijven veel zaken doen met Amerika.

Twee dingen waar het bedrijfsleven niet zo blij van wordt:

1. Hogere belastingen

Wil je ondernemers te vriend houden, begin dan niet meteen over belastingen. Toch liet Biden er tijdens de verkiezingen geen misverstand over bestaan dat hij een aantal van Trumps belastingverlagingen uit de Tax Cuts and Jobs Act van 2017 geheel of gedeeltelijk terug wil draaien. Het hoogste belastingtarief voor ‘grootverdieners’(400.000 dollar per jaar of meer) wil hij naar 39,6 procent (nu 37 procent). Ook wil hij vermogens zwaarder belasten (straks 39,6 procent, nu 20 procent). Verder zal ook de belasting op bedrijfswinsten 28 procent (nu 21 procent).

De president-elect heeft Amazon al bij naam genoemd als voorbeeld van ‘grote bedrijven die meer belastingen moeten gaan betalen’. Met name rijke staten als New York en Californië (want daar is Sillicon Valley) krijgen met deze stijgingen te maken. Voor Nederlandse ondernemers kunnen deze verhogingen nadelig uitpakken. Bijvoorbeeld omdat de aandelenkoersen dalen als grote (tech)bedrijven minder winst kunnen maken. Ook zullen lastenverzwaringen mogelijk worden afgewenteld op klanten. Sommige economen denken dat belastingverhoging ook de export van de VS kan beïnvloeden; die naar Nederland bedroeg vorig jaar 37 miljard euro.

Lichtpuntje is wel dat Biden heeft aangegeven de extra inkomsten, naar schatting 2 tot 3 biljoen over de komende tien jaar, te willen gebruiken voor onder meer de Amerikaanse infrastructuur. Niet alleen wegen en vliegvelden, maar ook ‘groene’ energie-infrastructuur. En het geld moet een impuls geven aan het verbeteren van de gezondheidszorg in de VS.

Biden heeft voor de belastingverhogingen de steun nodig van de Senaat en die lijkt in Republikeinse handen te blijven. Dus of dat lukt…

2. Buy American – protectionisme dus

Trump zei bij zijn aantreden in 2017 dat hij de Amerikaanse grenzen wilde ‘beschermen tegen het buitenland dat onze producten, bedrijven en banen bedreigt’. Ofwel Make America Great Again.

Wie nu van Biden verwacht dat hij dit allemaal in januari ongedaan gaat maken, kan bedrogen uitkomen. Want hij heeft het niet alleen te druk met de economische schade die COVID-19 in de VS heeft aangericht. De president-elect heeft zelf ook een slogan die nogal protectionistisch klinkt: Buy American: koop Amerikaans. Het is de naam van zijn plan waarbij de overheid de komende jaren 400 miljard dollar aan Amerikaanse goederen en diensten koopt en 300 miljard steekt in Amerikaanse technologie zoals elektrische auto’s en 5G. Het moet 5 miljoen banen in de maakindustrie en innovatie opleveren.

Biden zegt dat zijn plan Amerika groener zal maken, maar ook de economische en daarmee raciale ongelijkheid zal bestrijden. Ook wil hij een einde maken aan belastingvoordelen voor Amerikaanse bedrijven die hun banen overzees sturen. Biden hoopt daarmee bedrijven en banen voor de VS te behouden. De ambities zijn zo groot –  in de media zijn al vergelijkingen gemaakt met Roosevelts New Deal – dat nieuwe Europese handelsverdragen niet bovenaan Bidens lijstje zullen staan. Als er al nieuwe afspraken gemaakt worden, dan zal Biden het belang van de Amerikaanse werknemer voorop stellen. Het gevaar van protectionisme-light ligt op de loer.