SP-Kamerlid Renske Leijten heeft meer met ‘klein en fijn’ dan met ‘groot en kassa’. Ook de toeslagenaffaire getuigt daar volgens haar van. ‘Ik wil af van het neoliberalisme van winnaars en verliezers.’
Ze werd, samen met CDA-collega Pieter Omtzigt, het politieke gezicht van de toeslagenaffaire. Dus was de kans groot dat ze na de verkiezingen terug zou keren in de Tweede Kamer. Al was dat voor SP’er Renske Leijten zelf niet eens zo’n vanzelfsprekendheid. 'Sterker: 17 maart zag ik als een soort Bevrijdingsdag, want ik voel me nog altijd een vreemde eend in de bijt in Den Haag. Maar de gedupeerde ouders moesten op me kunnen rekenen. Dan zeg je niet dat je na de verkiezingen vertrekt. Inmiddels heb ik de slag gemaakt en zeg ik: kom maar op, er is nog genoeg te doen.'
Wie is Renske Leijten?Ze wilde eerst de journalistiek in, daarna het onderwijs, maar belandde na een studie Nederlands in Groningen in 2006 toch meteen in de Tweede Kamer voor de SP. Het jaar daarvoor was Renske Leijten (42) bij de partij begonnen als fractiemedewerker en voorzitter van de jongerenafdeling ROOD. Samen met CDA-collega Pieter Omtzigt kaartte zij in 2019 de toeslagenaffaire aan.
Maar vreemde eend?
'Ja. Hoelang dingen duren in de politiek, de geheimtaal in Den Haag, elitaire problemen die de aandacht krijgen in plaats van de problemen van gewone mensen. Ik doe ook niet mee aan het ritueel van handen schudden na elk debat. Alsof je net niet lijnrecht tegenover elkaar hebt gestaan.'
Toch werd ze ooit wel warmgemaakt voor de politiek door de SP, 'een actieve partij van problemen met elkaar oplossen. Ze kwamen bij me langs en namen me mee naar het jaarlijkse Festival Tomaat. Dat werkte wel.' Ze werd voorzitter van de jongerenafdeling ROOD en daarna medewerker van de Tweede Kamerfractie. Als Kamerlid hield ze zich eerst bezig met zorg en tegenwoordig met financiën en Europa.
Wat heeft u met het bedrijfsleven?
'Er waren weinig ondernemers in mijn natuurlijke leefomgeving. Mijn ouders werkten in de jeugdzorg. Een bevriend stel heeft een galerie in mijn woonplaats Haarlem. Zij bieden een nieuw perspectief voor mij. Dan hebben we het bijvoorbeeld over een gat in de markt zoeken, het hoofd boven water houden, en overleggen met de gemeente over bijvoorbeeld het uitstalbeleid.'
‘Bedrijf dat komt voor lage belasting is ook zo weer weg’
In Den Haag maakt ze zich vooral sterk voor het mkb, 'want grote bedrijven redden zichzelf wel, die hebben een sterke lobby'. De SP is óók voor een goed ondernemersklimaat, zegt ze, 'maar klein en fijn krijgt daarbij voorrang op groot en kassa. We willen voor gewone mensen en bedrijven het verschil maken. Neem bijvoorbeeld de partnertoets bij coronasteun voor zelfstandigen: als je partner geld verdient, krijg je niks. Dat vind ik belabberd.'
In haar nieuwe portefeuille zit waarschijnlijk 'economische zaken' en zal zij zich 'zeker richten op het belang van kleine ten opzichte van grote ondernemers'. Ze is niet per definitie tégen grote bedrijven. Die zijn er gewoon en wil ze het leven niet onnodig zuur maken. Maar dat moeten ze wel 'eerlijk' belasting betalen. 'Bedrijven die naar Nederland komen vanwege de lage belastingen, zijn hier ook zo weer weg als het laagste putje elders ligt.'
