Queeny Rajkowski (VVD): ‘We moeten zorgen dat we een digitaal knooppunt blijven’

29-09-2021

Queeny Rajkowski is een liberaal, maar ook voor een sterkere overheid. Bijvoorbeeld in de strijd tegen cybercrime. ‘Overheid en bedrijfsleven moeten daar samen tegen optrekken.’

Inmiddels is VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski wel zover dat ze voor een minderheidskabinet kiest als het moet. ‘Liever dat dan een nóg langere formatie. Er gebeurt zoveel dat om actie vraagt: Afghanistan, corona, het klimaat, de digitalisering die de hele samenleving gaat veranderen.’ Dat laatste thema is één van haar speerpunten als Kamerlid. Ze is lid van de nieuw gevormde Kamercommissie Digitale Zaken. ‘Die had er natuurlijk al eerder moeten zijn.’

Wie is Queeny Rajkowski?Na een studie bestuurskunde in Leiden begon Queeny Rajkowski (32) in 2013 bij de gemeente Utrecht. Daarna had ze onderwijsgerelateerde functies bij Orion Duurzaam Leren en e-Focus, en zette ze een academy op bij Valtech. Sinds dit jaar zit ze voor de VVD in de Tweede Kamer. Daarvoor zat ze 7 jaar in de Utrechtse gemeenteraad.

Ze haalt een onderzoek aan waaruit blijkt dat meer dan de helft van de wereldbevolking bijscholing nodig heeft om mee te kunnen in de digitale toekomst. Toegespitst op het bedrijfsleven denkt ze aan cyberaanvallen en ransomware. ‘Vroeger werd gezegd dat bedrijven zulke problemen zelf moesten oplossen, maar die zijn zo groot geworden dat de Nederlandse economie wordt beschadigd. Dat is ook de verantwoordelijkheid van de overheid.' Ze vindt het dan ook een goede zaak dat de overheid straks informatie over een naderende cyberaanval mag delen met het bedrijfsleven. Dat mocht niet onder de ‘oude’ wetgeving.

‘Het Werkspoorkwartier in mijn Utrecht, waar oude industrie en nieuwe creativiteit samenkomen. En het is geen vergaarbak, het klopt daar.’

Foto: Wiebe Kiestra

Waar kunnen bedrijven u op afrekenen?

‘Ik wil regelen dat oefeningen tegen cyberaanvallen ook buiten de vitale sectoren worden gehouden. Die term ‘vitaal’ is misplaatst, want we kunnen ook niet zonder de niet-vitale sectoren. Daarnaast moeten we zorgen dat we een digitaal knooppunt blijven in de wereld, ook omdat we zo tegenwicht kunnen bieden aan China, de VS en Rusland. En die samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven wil ik stimuleren, zij moeten één front vormen.’

‘ER IS EEN STERKERE OVERHEID NODIG, DIE GEEN FOUTEN MAAKT ZOALS DE TOESLAGENAFFAIRE’

Een sterke overheid klinkt niet erg liberaal.

‘De klassieke liberale belofte was dat je met hard werken en je best doen een dak boven je hoofd kreeg en geen armoe hoefde te lijden. Maar dat schuurt tegenwoordig. Kijk naar de situatie op de woningmarkt, naar mensen die niet genoeg verdienen om in hun onderhoud te voorzien. Er is een sterkere overheid nodig. En een overheid die niet zulke fouten maakt zoals bij de toeslagenaffaire.’

Rajkowski is geboren en getogen in Nederland, maar de roots van haar familie liggen deels in Polen. Haar Pools-Nederlandse moeder kwam op haar 12^demet haar ouders van Polen naar Nederland. Daar leerde ze haar Poolse vader kennen (zie kader). Hij was docent wiskunde en daarnaast ondernemer ‘in van alles’. Haar moeder werkte bij de overheid.

Zelf stapte ze na een jaartje economie studeren over op bestuurskunde. ‘Ik was meer geïnteresseerd in het gedrag van mensen dan in formules.’ De ondernemer in haar kwam boven toen ze bij digitaal adviesbureau Valtech werkte. ‘Ik mocht daar de eigen academy ‘from scratch’ opzetten. Een budget en een bureau, en ga je gang maar.’

Familieverleden‘Mijn Poolse oma van moederszijde is in de oorlog gevangengenomen en tewerkgesteld in een fabriek in Duitsland. Daar heeft ze mijn Nederlandse opa ontmoet. Hij pleegde verzet in Nederland en is ook in die fabriek terechtgekomen. Na de oorlog gingen ze lopend naar Nederland. Toen bleek dat er in Polen nog familie in leven was, zijn ze daarheen vertrokken. Maar daar deden de Russen en het communisme hun intrede en ze besloten dat ze onder dat systeem niet wilden leven, waarna ze terug naar Nederland zijn gegaan. Mijn moeder was toen 12. Een aantal jaren later kwamen Poolse vrienden van mijn opa en oma op bezoek met hun zoon. Mijn moeder en hij werden verliefd op elkaar. Omdat mijn moeder nog studeerde is mijn vader voor haar naar Nederland gekomen.’

Hoe kwam u in de politiek terecht?

‘Het is niet dat ik als jongere de politiek als oplossing voor problemen zag. Ik zag het meer als een toneelstuk. Ik was zelfs beledigd als mensen zeiden dat de politiek wel wat voor mij zou zijn. Maar ik wilde wel iets maatschappelijks doen, en zo is het toch begonnen. Ik verdiepte me in de gemeente en merkte: hier gebeurt het gewoon. Hier wordt besloten hoe een wijk eruit ziet, wat voor zorg er wordt geboden en hoe je mensen met schulden kunt helpen.’

De Utrechtse gemeenteraad beviel haar vanwege de constructieve samenwerking tussen partijen, en de ‘nabijheid’: een bewoner belt met een vraag en nog diezelfde dag ga je langs om de situatie zelf te zien. In de Tweede Kamer kan ik dat – op afstand – voor het hele land doen.’ Ze initieerde een begroting van economische zaken in begrijpelijke taal, zodat iedereen kon lezen wat de keuzes waren en waar het geld heenging.

Een oriëntatietocht langs de partijen bracht haar via de JOVD bij de VVD, als liberale partij. ‘Je maakt een aantal basisafspraken en daarbinnen bied je mensen zoveel mogelijk vrijheid. Gezien de ervaringen in mijn Poolse familie met het communisme heb ik niet zoveel met een overheid die dingen oplegt.’

‘DE POLITIEK IETS VOOR MIJ? VROEGER WAS IK DAN BELEDIGD’

Welke rol spelen uw Poolse roots?

‘Ik ben Nederlands en dus Nederlands opgevoed. Familie is belangrijk, dat heb ik wel meegekregen. Op kerstavond wordt in Polen altijd één bord extra neergezet, voor het geval er iemand langskomt. In Nederland moet je van tevoren afspreken. Maar die duidelijkheid heeft ook wel iets.’

Ze ziet zichzelf niet als carrièrepoliticus. Want als ze niet afhankelijk is van de politiek kan ze zuiverder keuzes maken, denkt Rajkowski. En de vrijheid hebben om tegen het fractiestandpunt in te gaan als zij dat nodig vindt. ‘Politici zijn voorbijgangers. Je moet zorgen dat je niet verzuurt in Den Haag.’

Geeft zichzelf een: 8

‘Poeh, jezelf een cijfer geven… dan maar op het gebied van digitalisering. De Europese Digital Market Act komt er bijvoorbeeld aan, die gaat het complete landschap van de online platforms veranderen. Daar zit ik bovenop.’

Nederland of Polen?‘Honderd procent Nederland. Hier aard ik. Polen zit in mijn hart omdat een deel van mijn familie daarvandaan komt. Ik maak me wel zorgen over het anti-lhbti-sentiment en de rechtsstaat daar, maar dat speelt in meer landen.’

Markt of overheid?‘Markt, want zonder de markt lukt het niet. Dat hebben ze ooit in Polen geprobeerd.’