1 jaar Trump: wat kwam er terecht van z’n goede én slechte ideeën?

24-01-2018

Wat je ook vindt van Donald Trump als president, één ding is zeker: hij heeft het afgelopen jaar de politiek volledig op zijn kop gezet. Maar wat is er eigenlijk terecht gekomen van zijn plannen?

De goede ideeën:

Lagere belastingen – die kwamen er

Het is de grootste overwinning van Donald Trump tot dusver: het verzilveren van zijn belastingplan, de grootste aanpassing van het stelsel sinds Ronald Reagan 30 jaar geleden. Dat ging niet zonder slag of stoot: 51 senatoren stemden eind december voor, 49 tegen (Huis van Afgevaardigden: 227 voor, 203 tegen). Voor het Amerikaanse bedrijfsleven is van belang dat de vennootschapsbelasting omlaag gaat van 35 naar 21 procent met ingang van 1 januari 2018. Trump wilde zelf 15 procent (het allerliefst nul), maar dat bleek niet haalbaar. Met deze en andere belastingmaatregelen wil hij Amerikaanse bedrijven die zijn uitgeweken naar 'goedkopere' landen terughalen naar de VS. Buitenlandse winsten van Amerikaanse bedrijven zullen minder worden belast. Voor Nederland is een mogelijke uittocht van Amerikaanse bedrijven die zich hier hebben gevestigd zorgwekkend. Zo'n 300.000 Nederlandse banen zijn hiermee gemoeid. En wat te denken van Nederlandse bedrijven voor wie vestiging in de VS nu een stuk aantrekkelijker wordt? Nederland heeft nu een vennootschapsbelasting van 25 procent.
De belastingherziening regelt verder in een verlaging van de inkomstenbelasting voor alle inkomensgroepen, al stellen critici dat vooral de rijkere Amerikanen zullen profiteren. Trump wil de belastingverlaging – minder inkomsten voor de Amerikaanse overheid – financieren via de economische groei die hij verwacht als gevolg van de belastingherziening.

Weet je 't nog: America first? Oké, maar dan Nederland second

Infrastructuur – nog altijd vol gaten

Wie Amerika bezoekt, kan alleen maar vaststellen dat een groot deel van de wegen en bruggen heeft te lijden onder achterstallig onderhoud. Veel infrastructuur valt onder de verantwoordelijkheid van de individuele staten, maar die hebben geen geld om de vele gaten te dichten. Opknappen dus, riep Trump. En dan niet zoals Eisenhouwer deed met geld uit de staatskas, maar met 1 biljoen dollar aan private investeringen. Dat levert ook nog eens banen op. Maar een jaar na Trumps aanstelling liggen er alleen contouren van plannen. Hoe enthousiast iedereen daarover is, moet nog blijken. Uit rondgang van Politico eind december bleek dat de Democraten er nog niet echt warm voor lopen. Er is wel gesuggereerd dat de nationale overheid de komende 10 jaar zo’n 200 miljard dollar beschikbaar stelt om zo investeringen te ontlokken aan staten, lokale overheden en private partijen. Niet duidelijk is nog om wat voor projecten het gaat én waar Trump het geld vandaan haalt. En ook hoe de staten aan dat geld moeten komen, is niet helder. Een manier is om de belastingen te verhogen, maar daar zijn de staten niet al te happig op. Dus Of Trumps pogingen om de infrastructuur te verbeteren zullen slagen, is nog maar de vraag.

Trump doet er echt alles aan om de erfenis van president Obama uit te wissen

Minder regels – ja, maar de manier waarop…
Nieuwe regel erbij? Dan twee oude schrappen. Die regel voor ambtenaren voerde Trump in toen hij aantrad. In het afgelopen jaar is dat naar zijn zeggen zó goed gelukt dat voor 2018 de opgave is opgeschroefd naar drie oude regels weg voor één nieuwe. Zelf doet hij ook een stevige duit in het zakje. Daarbij richt hij zich vooral op het schrappen van regelgeving die zijn voorganger Obama had ingevoerd of in de pijplijn had. Trump zegt het afgelopen jaar bijna 1.600 (geplande) regels het hebben geschrapt of stopgezet. Daar zitten vooral veel milieuregels tussen die Trump overbodig acht, zoals een verplichting om hernieuwbare energie te gebruiken. Ook schrapt hij regels die andere verplichtingen inhouden voor het bedrijfsleven, zoals de verplichting aan breedbandproviders om de toestemming van klanten te vragen voor het verzamelen van persoonsgegevens.
Het is de vraag of Trump niet doorschiet in zijn dereguleringsmissie. Maar 'minder regeldruk' blijft een boodschap die ondernemers graag horen.

Klimaatverandering? In de wereld van Donald Trump bestaat zoiets niet

Foto: Cheriss May/HH

De slechte ideeën:

Klimaatverandering – licht aan de horizon?
Een Chinees verzinsel, die klimaatverandering. Wie dacht dat Donald Trump het daarbij zou houden, kwam afgelopen jaar bedrogen uit. CNN zette zijn visie op climate change uiteen in 20 tweets, bottom line: in de wereld van Donald Trump bestaat klimaatverandering niet. Sterker nog, kunnen we niet wat meer global warming krijgen nu het zelfs in Florida sneeuwde eind 2017?! Vooraf gingen er geluiden dat het Environmental Protection Agency opgeheven zou worden door Trump. Dat gebeurde niet. Wel stelde hij klimaatscepticus Scott Pruitt aan als nieuwe directeur. Ook schrapte Trump klimaatverandering van zijn National Security Strategy. Hij noemde climate change alleen om te aan te geven hoe zeer het de productie van fossiele brandstoffen schaadt. Het Clean Power Plan van Obama, dat inzet op een verschuiving naar duurzame en schone energie, is nog steeds kanshebber om geschrapt te worden. En het Klimaatakkoord van Parijs dan? Officieel kan Trump pas bij zijn volgende verkiezing uit het akkoord stappen, maar deze maand verraste hij vriend en vijand door te zeggen dat het milieu hem erg aan zijn hart gaat én dat hij wellicht wel in ‘Parijs’ wil blijven, maar dan wel onder zijn voorwaarden. Maar goed, met of zonder Trump, de wereld gaat gewoon door met het beperken van klimaatverandering, net als verschillende Amerikaanse staten.

Onrust – en hoe! Maar de economie, die draait

De voorspelde economische instabiliteit, die is er (nog) niet gekomen. De Amerikaanse economie bloeit als nooit te voren, al is het nog maar de vraag of dat de verdienste is van Trump of nog een uitvloeisel is van 8 jaar Obama die Amerika door de crisis heen loodste. Maar onrust, die heeft de Amerikaanse president zeker veroorzaakt. Dat begon al in zijn eerste week als president toen hij een inreisverbod voor inwoners uit 7 (overwegend islamitische) landen invoerde. Dat leidde tot chaos op vliegvelden, totdat een hoge rechter gehakt maakte van zijn verbod. En wat te denken van een constant terugkerend thema in het Witte Huis: de vermeende band tussen het campagneteam van Trump en Rusland en de vele ontslagen in zijn team.

minder? kunnen we meer global warming krijgen nu het zelfs in Florida sneeuwde?!

Er werd gedacht dat het aloude Amerikaanse streven om de wereld veiliger en democratischer te maken zou sneuvelen met Trump aan het hoofd van de VS. America first, was de leus, dus autoritaire heersers over de hele wereld konden gerust zijn, schreef de Zweedse oud-premier Carl Bildt in een opiniestuk. Hij zat ernaast. Dat Trump weinig op heeft met buitenlandse dictators mocht de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un beleven. De twee wisselden de afgelopen maanden diverse beledigingen uit, maar er werd gelukkig niet tot actie overgegaan.

Protectionisme – nog zo’n stokpaardje

Op de eerste dag na zijn inauguratie stapte Trump meteen uit de onderhandelingen over de Trans-Pacific Partnership (TTP), het handelsverdrag met een aantal Aziatische landen en Australië. Zo, die zit, moet hij hebben gedacht. De onderhandelingen over TTIP, het verdrag met Europa, waren al voor de verkiezingen op een laag pitje gezet.
Trump vindt handelsakkoorden maar niks. 'We moeten onze grenzen beschermen tegen de ravages die andere landen aanrichten door onze producten te maken. Ze stelen onze bedrijven en vernietigen onze banen', zei hij in zijn inauguratiespeech. In plaats van akkoorden die meerdere partijen voordeel opleveren ziet hij meer in America First. Amerikaanse bedrijven die nu bijvoorbeeld goedkoop in Mexico produceren, moeten weer terug naar de VS.
Bestaande handelsakkoorden heeft Trump nog niet geschrapt. Over de North American Free Trade Agreement (NAFTA) met Mexico en Canada wil hij 'heronderhandelen' om er een betere deal voor de VS uit te krijgen. Daar zullen de onderhandelingspartners weinig trek in hebben. Op bezoek bij grote concurrent China was de toon van Trump ineens opvallend mild. De soep van het protectionisme wordt tot dusver niet zo heet gegeten als ie wordt opgediend. Wel probeert Trump op andere manieren het Amerikaans belang te dienen. Zo worden 'nationale veiligheidsbelangen' als excuus gebruikt om de import van staal, aluminium, wasmachines en zonnepanelen aan banden te leggen. In werkelijkheid gaat het om importheffingen, die Amerikaanse bedrijven moeten ‘beschermen’ tegen import vanuit bijvoorbeeld China.