Het Nederlandse, Europese en mondiale klimaatbeleid betekent een fundamentele verandering voor de industrie. In 2050 moet industriële productie klimaatneutraal zijn. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat de wereld in 2050 nog steeds behoefte heeft aan industriële basisproducten. We zullen blijven rijden, reizen, ons kleden, medicijnen gebruiken; allemaal mogelijk dankzij de basisindustrie. Dat schrijft het kabinet in de Industrie Visie 2050.
De corona-uitbraak heeft laten zien dat de basisindustrie ook veel producten levert die noodzakelijk zijn om besmettingen te voorkomen en te bestrijden en om patiënten te behandelen. Juist in deze onzekere tijden is het voor zowel private partijen als overheden belangrijk om over het langere-termijnperspectief van de economie na te denken en voorbereidingen te treffen voor de klimaat- en energietransitie. Deze visie voor 2050 geeft industriële bedrijven en investeerders informatie over de koers die Nederland langjarig wil varen en draagt ook bij aan de kabinetsinzet om de economische gevolgen van het coronavirus zo veel mogelijk te beperken.
Toekomstvisie
Nederland kan de Europese vestigingsplaats worden voor duurzame (basis)industrie. We hebben hier veel voor in huis: van een hoogopgeleide technische beroepsbevolking tot een gunstige ligging, van de Noordzee voor productie van grootschalige groene elektriciteit tot de lege gasvelden voor opslag van waterstof en CO2 en een buizennetwerk dat ook geschikt is voor waterstof en groen gas. Het is belangrijk om snel keuzes te maken, want wachten leidt tot meer onzekerheid en een toenemende kans dat de grote, noodzakelijke investeringen ergens anders plaatsvinden.
Ambitieus klimaatbeleid
Nederland wil sneller starten met een ambitieuzer klimaatbeleid dan de rest van de EU. Op die manier kunnen Nederlandse bedrijven een koploperspositie krijgen bij het duurzaam produceren. Dit moet onze exportkansen vergroten. Het is zaak dat alle partijen in beweging komen, om zo synergie-effecten te optimaliseren. De CO2-heffing moet ervoor zorgen dat de emissies in 2030 verminderen, waarbij het kabinet extra rekening houdt met de economische situatie bij bedrijven als gevolg van de coronacrisis. CO2-neutrale productie vraagt van private partijen grote investeringen. Om te zorgen dat de basisindustrie succesvol klimaatneutraal wordt, moet de overheid op vier punten de regie pakken: innovatie, opschaling, infrastructuur en wetgeving.
Innovatie
De beschikbaarheid van nieuwe technologieën is belangrijk bij de op- en ombouw van een duurzame basisindustrie. Sommige technieken zijn nog in een vroeg stadium van ontwikkeling. Hiervoor zijn in samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen industrieroutes opgesteld voor het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid en worden sleuteltechnologieën langjarig ondersteund.
Opschaling
Sommige technieken kunnen al op grote schaal worden toegepast, maar hebben hoge kosten en risico's die bedrijven niet alleen kunnen dragen. Het kabinet wil opschaling op nieuwe manieren kunnen ondersteunen en zet daarbij in op een aantal belangrijke technische ontwikkelingen: waterstof, co2-afvang en -opslag, elektrificatie en circulaire technieken, zoals chemische recycling. De overheid neemt hier bewust een risico om van bepaalde technologieën de ontwikkeling te versnellen en dit niet alleen aan de markt over te laten.
Infrastructuur
De infrastructuur voor de aan- en afvoer van duurzame energie en grondstoffen, warmte en (rest)gassen, moet aangepast worden aan de behoeften van de industrie in een klimaatneutrale toekomst. Daarmee moeten we nu beginnen, want dit is een bepalende factor voor de keuze van industriële bedrijven waar men voor de komende decennia investeert in duurzame productie.
Commentaar VNO-NCW en MKB-Nederland
Wij zijn blij dat het kabinet het belang van de industrie benadrukt in de Industrie Visie 2050. Ook waarderen wij het dat het kabinet meer sturing wil geven aan de energietransitie. Dat is goed voor het vestigingsklimaat voor de basisindustrie.
Het belang van de industrie is vaak veronachtzaamd in Nederland. Het is goed dat het kabinet hier verandering in brengt en een nieuw perspectief schetst. Van verf voor een huis tot grondstoffen voor medicijnen: zonder de industrie staat letterlijk alles stil. Bovendien is de industrie ook sterk verweven met onze dienstensector. Daarnaast laat de coronacrisis nog eens zien hoe belangrijk producten uit de industrie zijn, zoals desinfecterende gel en plexiglas.
De investeringen in infrastructuur voor (groene) waterstof, CO2-opslag, elektrificatie en circulaire technieken waar het kabinet over spreekt zijn noodzakelijk om de zeer efficiënte Nederlandse industrie aan de top te houden en om verder te kunnen verduurzamen.
Essentieel is daarvoor dat Invest-NL en het op te richten Groeifonds van het kabinet hiervoor ingezet worden. Dit sluit ook aan bij de gezamenlijke wens van kabinet en ondernemers om investerend uit de coronacrisis te komen.
Wel houden de ondernemersorganisaties zorgen over de aangekondigde CO2-heffing. Die kan Nederland internationaal juist op achterstand zetten voor nieuwe groene investeringen.
