Versnippering onderzoeksgeld ondermijnt sleuteltechnologie

‘Er dreigt een verdere versnippering van onderzoeksgeld. Minister Van Engelshoven (OCW) legt ook een duidelijke wens van de Tweede Kamer om meer slagkracht te ontwikkelen op belangrijke sleuteltechnologieën naast zich neer. Dit is een gemiste kans.’ Dat zeggen VNO-NCW en MKB-Nederland aan de vooravond van een debat over het wetenschapsbeleid. Aanleiding daarvoor is een brief van de minister over de besteding van 22 miljoen euro extra voor de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). 

Energietransitie

Van Engelshoven kiest ervoor om de helft van de 22 miljoen extra over de volle breedte van de wetenschap te verspreiden. Daardoor wordt het aan een veelheid van thema’s besteed en voor niemand echt goed uitpakt, zeggen VNO-NCW en MKB-Nederland. Ook mist ze zo de kans om slagkracht te ontwikkelen op thema’s die van belang zijn voor de Nederlandse samenleving en economie. Eerder had de Kenniscoalitie de minister geadviseerd om het geheel van dit extra geld in te zetten, op belangrijke thema’s als artificiële intelligentie en de klimaattransitie.

Geforceerd onderscheid

Woensdag staat ook het rapport van de commissie Weckhuysen over de verhouding tussen ongebonden en strategisch onderzoek op de agenda van de Tweede Kamer. Hoewel het rapport volgens VNO-NCW en MKB-Nederland goede elementen kent, wordt er een wel erg geforceerd onderscheid gemaakt tussen enerzijds ‘vrij en ongebonden onderzoek’ en anderzijds ‘strategisch onderzoek’. Dit is volgens de ondernemingsorganisaties gekunsteld aangezien ook strategisch onderzoek vaak leidt tot doorbraken van vrij fundamentele aard. Daarnaast komt de voorgestelde verdeling van middelen (fiftyfifty) nergens in Europa zo voor.

TNO

Verder heeft de commissie niet gekeken naar de rol en positie van het toepaste onderzoek in het bestel, zoals dat plaatsvindt via bijvoorbeeld TNO. ‘Hierdoor is de analyse van de commissie dus maar half gedaan,’ aldus de ondernemingsorganisaties.

Te eenvoudig recept

VNO-NCW en MKB-Nederland missen in de plannen van de minister een antwoord op de vraag hoe Nederland met wetenschap goed kan inspelen op de grote vraagstukken waar we als maatschappij en economie voor staan. ‘Alle vormen van onderzoek -van fundamenteel tot het toegepaste onderzoek- hebben daarin een belangrijke functie en hoe zorgen we dat deze puzzel goed gelegd wordt? Het recept dat alleen het ongebonden onderzoek moet worden versterkt, is simpelweg te eenvoudig’, aldus VNO-NCW en MKB-Nederland.