Oplossen netcongestie allesbepalend voor realiseren klimaatambities

‘Beslis sneller over netuitbreidingen, benut het bestaande net beter en versnel duurzame alternatieven voor elektriciteit’. Dit zijn in een notendop de drie belangrijkste oplossingen die VNO-NCW en MKB-Nederland de overheid meegeeft om de knelpunten op het elektriciteitsnet aan te pakken. Op 28 september debatteert de Tweede Kamer hierover.

Doorpakken

Dat in Brabant en Limburg ondernemers het net weer op kunnen is nog geen reden om achterover te leunen volgens de ondernemingsorganisaties. Integendeel, de netcapaciteitskaart van Nederland blijft op veel plekken oranje of felrood kleuren. Dit vormt een enorme belemmering voor bedrijven die de omslag willen maken van gas naar elektrisch (extra urgent door de huidige gasprijzen), willen uitbreiden of zich in ons land willen vestigen. De energietransitie komt tot stilstand omdat het net overvol is. Het halen van de klimaatdoelen voor 2030 komen daardoor serieus onder druk.

Aanpak knelpunten

Op veel punten is de overheid al aan de slag met het aanpakken van knelpunten, zoals ook benoemd in een voorstel dat VNO-NCW en MKB-Nederland, als onderdeel van het Actieteam Netcapaciteit, met ondernemers, overheden en netbeheerders begin dit jaar aan minister Jetten hebben aangeboden. Maar het moet en kan sneller, vinden de [organisaties] als we willen dat de energietransitie tijdig van de grond komt.

Netuitbreiding versnellen

De capaciteit van de bestaande netten is onvoldoende om het tempo van de energietransitie te volgen. Het krijgen van de nodige vergunningen voor uitbreiding - nu vijf tot zeven jaar - moet daarom een stuk sneller. Dat kan ook, dankzij de nieuwe Omgevingswet en Omgevingsvergunning die volgend jaar ingaan. Zeker als dit gecombineerd wordt met zogeheten ‘fast lanes’ met meer speciale ’ambtenaren en rechters, afspraken met provincies en gemeenten en strakke coördinatie van het rijk. Een garantieregeling voor gemaakte kosten verleidt netbeheerders om al eerder voorbereidingen te treffen.

Bestaande netten beter benutten

Naast uitbreiden van de netten kan ook het beter benutten van de bestaande netten een rol spelen. Ondernemers kunnen daaraan bijdragen. Bijvoorbeeld door het op lokaal niveau beter afstemmen van opwek, opslag en flexibel verbruik. Of met congestiemanagement; het met financiële prikkels beter verdelen van schaarste op het net. Of een stimuleringsregeling voor energieopslag in batterijen of bijvoorbeeld waterstof om pieken en dalen op het net op te vangen. Tot slot zou slim laden van voertuigen de norm moeten zijn bij het uitrollen van de laadinfrastructuur.

Versnel duurzame alternatieven

Verduurzaming zal ook komen van waterstof, groen gas, e-fuels en biobrandstoffen. Door deze alternatieven voortvarend en op schaal te ontwikkelen verminder je verder het beroep op het elektriciteitsnetwerk aldus de brief.