‘Doorbreek barrières voor versnelling ontwikkeling groene waterstof’

Ook om concurrentiestrijd met VS om duurzame investeringen niet te verliezen

‘De Nederlandse economie moet snel vergroenen om zo de opwarming en uitputting van de aarde te stoppen en tegelijkertijd het verdienvermogen van ons land voor volgende generaties te waarborgen. Waterstof is daarvoor onmisbaar. Onze industrie heeft het snel nodig voor hun verduurzaming en bovendien biedt de overgang naar waterstof ook grote kansen voor Nederland. Nederland heeft namelijk door zijn gasnetwerk, geschiktheid voor wind op zee en havens een ideale uitgangspositie om tot een knooppunt voor groene waterstof uit te groeien en zo ook voorop te lopen in bijvoorbeeld de vergroening van o.a. de industrie. Dan moet een aantal randvoorwaarden wel snel op orde gebracht worden, ook om de concurrentiestrijd met de VS om duurzame investeringen van bedrijven niet te verliezen.’ Dat schrijft VNO-NCW voorzitter Ingrid Thijssen vandaag in een brief aan de Tweede Kamer (zie onder) vooruitlopend op een debat over waterstof.

Thijssen: ‘Het is belangrijk om goed op te letten wat er in de VS gebeurt. De Inflation Reduction Act (IRA) lokt industriële bedrijven met omvangrijke financiële prikkels om hun investeringen in verduurzaming in de VS te doen. Goed voor het klimaat, maar we moeten bewaken dat dit niet ten koste gaat van de vergroening van ónze industrie. Het is daarom zaak om die te versnellen. Daarbij is het vooral nodig om snel barrières te doorbreken die de ontwikkeling van waterstof nu nog in de weg staan.’

Diverse stappen nodig

In de brief beschrijft de ondernemersorganisatie de verschillende stappen die nodig zijn om het gebruik van groene waterstof aan te jagen. In de eerste plaats moet er voldoende aanbod van waterstof zijn, door eigen productie en door import. Dat kan gestimuleerd worden door onder andere een ambitieuzer doel (van 3-4 naar 6-8 gigawatt) voor het aanbod van waterstof in 2030 te stellen en ‘wind op zee’ snel uit te breiden. Bovendien moet de infrastructuur om de waterstof te transporteren op tijd klaar zijn. Daarvoor moet er een doorbraak komen in bijvoorbeeld de vergunningverlening voor de bouw van elektrolysers, infrastructuur en importfaciliteiten. Ook moet de vraag naar waterstof ondersteund worden. Bijvoorbeeld door een afnameverplichting, mits zorgvuldig vormgegeven ter behoud van een eerlijk internationaal speelveld.

De succesvolle Nederlandse ‘wind-op-zee aanpak’ van de laatste jaren vormt daarnaast een inspiratiebron hoe we ook bij waterstof de kostprijs versneld naar beneden kunnen brengen en doorlooptijden kunnen verkorten. Zo kan de overheid voor waterstofproductie op zee belangrijke risico’s wegnemen door de ruimtelijke (bestemmings)procedures al in werking te stellen. 

Certificering waterstof nodig

Partijen die hernieuwbare waterstof willen importeren hebben volgens de ondernemersorganisatie verder snel zekerheid nodig over de eisen die hieraan gesteld worden. Hiervoor is certificering van waterstof essentieel. Ook voor de verschillende manieren waarop waterstof naar Nederland en Europa komt (bijvoorbeeld middels ammoniak of vloeibare waterstof) zijn snel goede spelregels nodig.

Garanties voor landelijk transportnetwerk

Een andere belangrijke bottleneck is dat er nog onzekerheid is over het realiseren van een landelijk transportnetwerk voor waterstof. De beoogde beheerder van het landelijke waterstofnet, Hynetwork Services (HNS), is in gesprek met producenten en afnemers over voorwaarden voor toegang en gebruik van het transportnetwerk. Door onzekerheid over de daadwerkelijke aanleg van het transportnetwerk en het stimuleringskader voor waterstof kan de markt (producenten en afnemers) momenteel echter nog geen harde commitments afgeven aan HNS. ‘Zo gaat onnodig kostbare tijd verloren. De overheid kan dit oplossen door bijvoorbeeld additionele garanties aan HNS te geven.’ aldus de brief.  

Perspectief op kostprijs

Het Kabinet heeft al extra middelen gereserveerd voor de ontwikkeling van nieuwe energiedragers (15 miljard euro) als groene waterstof. Dit is ook belangrijk omdat waterstof komende jaren nog duurder is dan fossiele initiatieven. ‘Door met elkaar voor een aanpak zoals bij wind-op-zee te kiezen en met zo snel mogelijk perspectief op de kostprijs kunnen investeringsbeslissingen genomen worden door bijvoorbeeld de industrie’.