Digitalisering zorg vraagt om Europese aanpak

14-07-2020

De zorg staat voor grote structurele uitdagingen: personeelstekorten dreigen en de betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg staan onder druk. Effectieve digitalisering van de zorg kan hiervoor de oplossing zijn, met grote voordelen voor patiënten, artsen en ziekenhuizen. Toch neemt de inzet van digitale middelen in de zorg slechts mondjesmaat toe. Volgens Guy Kerpen van Philips ligt dit vooral aan een gebrek aan regie vanuit de nationale en Europese overheden. “Nu doen alle gezondheidsregio's eigen pilots. Hier zouden wij graag meer coördinatie zien, liefst op Europees niveau.”

 

Patiënt en zorgpersoneel staan centraal

Artsen hebben vaak te maken met veel administratieve taken, wat een probleem kan vormen voor de werkdruk en effectiviteit van de zorg. Veel processen in de zorg kunnen namelijk sterk vereenvoudigd, versneld en verkort worden door gebruik van data en digitalisering. Zo kunnen patiënten sneller geholpen worden door ze op afstand te monitoren. Door continue monitoring kunnen artsen sneller vroegtijdige diagnoses stellen en de patiënt betere zorg bieden. Dit neemt niet weg dat artsen en verplegers altijd het belangrijkste werk blijven doen, benadrukt Kerpen, “maar routinematig werk kan hen uit handen worden genomen zodat zij zich beter kunnen richten op het geven van de juiste behandeling”.

 

Uitdagingen in de regie

Toch geeft Kerpen aan dat er verschillende moeilijkheden zijn. Ten eerste moet digitalisering van de zorg een win-win scenario zijn voor zowel de arts als patiënt. Zo krijgen artsen vaak per consult betaald. Volgens Kerpen is het in dit soort gevallen belangrijk dat de digitalisering in de zorg niet resulteert in een verlies aan inkomen voor de arts. Daarnaast is digitalisering van de zorg vooral effectief wanneer data uitwisselbaar is tussen verschillende ziekenhuizen in zowel het binnen- als buitenland. Dit levert echter discussies op met betrekking tot privacy. “Ik ben ervan overtuigd dat data goed kan worden gebruikt in de zorg zonder de privacy van patiënten in gevaar te brengen, als er duidelijke afspraken worden gemaakt, op nationaal of zelfs internationaal niveau” geeft Kerpen aan. De patiënt zelf moet hier ook een actieve rol in spelen.

 

Coronacrisis als katalysator

Om gecoördineerde regels op te stellen is een sterke regie nodig. Eenduidige standaarden moeten worden opgesteld, wat een taak is voor de verschillende overheden. Het COVID-19-portaal heeft op nationaal niveau al laten zien wat er mogelijk is, maar de crisis maakte ook pijnlijk duidelijk dat meer Europese coördinatie noodzakelijk is. Wat dat betreft kan de crisis volgens Kerpen als een katalysator werken: “de Europese Commissie wil in de vorm van een nieuwe 'White Deal' een sterker Europees gezondheidsbeleid optuigen en het Europees Parlement deed onlangs voor het eerst een oproep voor meer Europese bevoegdheden op het gebied van de gezondheidszorg”. Het Europese initiatief staat nog in de kinderschoenen maar biedt veel potentie voor betere samenwerking in de zorg en is een stap in de goede richting.

 

Implicaties voor de lidstaten

Kerpen waarschuwt echter dat in veel landen ook de roep om een nationalistischere aanpak is aangewakkerd door de COVID-crisis. “Het zal bovendien niet eenvoudig zijn om op Europees niveau afspraken te maken: in de Raad is voor dit soort belangrijke besluiten unanimiteit vereist. Zelfs wanneer een verordening, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming, het na meerdere jaren onderhandelen wel haalt, blijft er een risico dat verschillende lidstaten de regels op een andere manier interpreteren, wat weer tot frictie kan leiden”. Het is dus van belang dat hier goede afspraken over worden gemaakt zodat er geen discrepanties ontstaan tussen de Europese landen.

 

Assertieve houding overheid nodig

Kerpen ziet wel positieve ontwikkelingen als het gaat om de digitalisatie van de zorg. Kijk bijvoorbeeld naar het initiatief van Duitsland en Frankrijk die onlangs een voorstel hebben ingediend voor het invoeren van een Europese Cloud, beter bekend als ‘Gaia X’. Kerpen: “Initiatieven als deze zijn belangrijk om de digitalisering van de zorg vooruit te helpen, maar veel overheden, waaronder de Nederlandse, kijken momenteel nog te veel de kat uit de boom. We zijn allen gebaat bij de voordelen van een gedigitaliseerde zorg, dus is een positieve en assertieve benadering vanuit het bedrijfsleven van groot belang”.

 

VNO-NCW en Philips zullen daarin zo veel mogelijk de leiding nemen. Samen staan we sterk voor effectievere gezondheidszorg.

 

 

Guy Kerpen is hoofd van het European Affairs Office van Philips

Nieuwsbrief Blik op Europa

Meld u aan voor de maandelijkse nieuwsbrief 'Blik op Europa' met de standpunten van VNO-NCW en MKB-Nederland op actuele EU-dossiers.