Actieplan voor de implementatie van de Europese Pijler van Sociale Rechten

16-03-2021

Op 4 maart 2021, publiceerde de Europese Commissie haar actieplan voor de implementatie van de pijler van sociale rechten. De pijler, met twintig fundamentele uitgangspunten gericht op gelijke kansen op de arbeidsmarkt, billijke arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming en inclusie, werd al in november 2017 in Gothenburg vastgelegd. Het doel van de pijler is om de sociale dimensie van de Europese Unie te versterken. De implementatie van die uitgangspunten moet leiden tot volledige werkgelegenheid in de Europese Unie, een evenwichtige economische groei, sociale vooruitgang en een gezond milieu. Hiermee reageert de implementatie van de pijler op een teruglopend aantal mensen dat deelneemt aan betaald werk en op het voorkomen van armoede.

 

Vier jaar na de oprichting van de pijler van sociale rechten stelt de Europese Commissie drie EU-kerndoelstellingen die tegen 2030 moeten worden bereikt. Die doelstellingen liggen op het gebied van het creëren van werkgelegenheid, verwerven van competenties en sociale bescherming. Specifiek stelt de Commissie dat tenminste 78% van de bevolking van 20 tot 64 jaar aan arbeid moet deelnemen. Tenminste 60% van alle volwassenen moet elk jaar aan een training deelnemen en het aantal mensen dat het risico loopt op armoede of sociale uitsluiting moet met tenminste 15 miljoen mensen zijn afgenomen.

 

Rol sociale partners

Belangrijk is dat de Europese Commissie de rol van de sociale partners erkent om gezamenlijk oplossingen te vinden. Onder andere om de uitdagingen van telewerk en digitalisering aan te pakken waaronder het recht op onbereikbaarheid. Onlangs nam het Europese Parlement nog een resolutie aan, waarbij sociale partners weliswaar drie jaar de gelegenheid krijgen om de in hun Sociale Dialoog bereikte kaderovereenkomst over digitalisering te implementeren, maar tegelijkertijd de Europese Commissie uitnodigt tot wetgeving over het recht op onbereikbaarheid. Verder wijst de Europese Commissie op twee initiatieven op het gebied van platformwerk en collectieve onderhandelingen/zzp en tenslotte op het belang van sociale partners bij het initiatief voor individuele leerrekeningen (ILIA's).

 

Meer initiatieven in het sociale domein

De Europese Commissie kondigt in haar actieplan nog een aantal initiatieven aan die zij de komende jaren zal nemen. Daartoe behoort een mogelijke herziening van de uitzendrichtlijn 2008 met betrekking tot grensoverschrijdende arbeid. In 2022 zal de Commissie mogelijke wetgevende voorstellen doen om de blootstelling van werknemers aan gevaarlijke chemische stoffen, waaronder asbest, verder te verminderen, hetgeen mede afhankelijk is van de resultaten van de lopende raadpleging van sociale partners. De Commissie kondigt voor 2022 de publicatie aan van een rapport over de uitvoering van de arbeidstijdenrichtlijn. En zo zijn er nog een aantal voornemens, die door de Commissie worden aangekondigd. Die voornemens zijn bijna allemaal gericht op het jaar 2022. De doelstellingen van Barcelona inzake voor- en vroegschoolse educatie en opvang zullen worden herzien. Ook gelijke behandeling wordt genoemd. Daarbij zal een gezamenlijk rapport worden gepubliceerd over de toepassing van de richtlijn inzake gelijke behandeling op het werk en de richtlijn gelijke behandeling. Verder zal de Europese Commissie voorstellen doen voor wetgeving, die nodig zijn om tekortkomingen aan te pakken en met name om de rol van instanties voor gelijke behandeling te versterken.

 

Sociale economie

Voor de sociale economie wordt eveneens een actieplan aangekondigd. Maar, als er nu één terrein is waar veel wetgeving is, is dat het sociale terrein. Aanvullende sturende sociale maatregelen zijn niet nodig en ongewenst. Ook de toekomst van de verzorgingsstaat wordt op de agenda geplaatst. Een High Level Group zal aanbevelingen doen inclusief over de financiering ervan en de veranderingen op de arbeidsmarkt. Na voorstellen voor invoering van een wettelijk minimumloon in alle lidstaten van de Europese Unie zal een Raadsaanbeveling worden voorbereid over het minimuminkomen  om het beleid van de lidstaten effectief te ondersteunen en aan te vullen. De Commissie zal initiatief nemen op het terrein van langdurige zorg door het doen van voorstellen voor beleidshervormingen die nodig zijn om de ontwikkeling van duurzame langdurige zorg te begeleiden ten behoeve van een betere toegang tot hoogwaardige dienstverlening voor mensen die aangewezen zijn op die zorg. Om het contact tussen grensoverschrijdende werknemers en nationale autoriteiten te vergemakkelijken en de overdraagbaarheid van socialezekerheidsrechten over de grenzen heen te verbeteren zal een pilot in 2021 worden gestart om tegen 2023 een digitale oplossing voor te stellen. Tenslotte wordt een herziening van het sociaal scorebord aangekondigd.

 

Het Portugese voorzitterschap wil veel energie steken in sociale maatregelen. Het zal een daartoe in de eerste helft van mei een conferentie organiseren. Het actieplan van de Europese Commissie ligt dicht tegen de nationale doelstellingen van veel lidstaten van de Europese Unie. Het komt aan op de uitwerking. Het bouwen van draagvlak bij sociale partners is nodig. Nieuwe en aanvullende wetgeving zijn daarbij niet behulpzaam.

Nieuwsbrief Blik op Europa

Meld u aan voor de maandelijkse nieuwsbrief 'Blik op Europa' met de standpunten van VNO-NCW en MKB-Nederland op actuele EU-dossiers.