Het Innovatie Attaché Netwerk (IA-netwerk) van de Nederlandse overheid ondersteunt en stimuleert internationale samenwerking tussen bedrijven, onderzoeksinstituten en overheden op het gebied van innovatie, technologie en wetenschap. In deze serie vertellen de innovatieattachés over hun werk. Dit keer Marjolein Bouwers, standplaats Londen, Verenigd Koninkrijk (VK).
Wat houdt uw werk in?
‘Als innovatieattaché maak ik deel uit van het economisch cluster op de Nederlandse Ambassade in Londen. Mijn handelscollega’s leggen zich veelal toe op toegepaste technologieën, waarvoor zich direct marktkansen voordoen. Denk aan de elektrisch vervoer, offshore windenergie, batterijen en de ondersteuning van Nederlandse start- en scale-ups.
Als innovatieteam zijn wij meer gericht op sleuteltechnologieën: quantum, semicon, AI, fotonica en een deel van de energietransitie, zoals waterstof en het afvangen, hergebruiken en opslaan van CO2. Onze taak is om kennis- en innovatiesamenwerking tussen Nederland en het VK te stimuleren en instrumenten in te zetten die dit mogelijk maken. Dan gaat het onder meer om subsidiekansen, calls, innovatie-en handelsmissies, maar ook het initiëren van beleidsdialogen – een goede relatie op beleidsniveau kan helpen om kansen te verzilveren.’
Hoe pakt u dit aan?
‘In beide landen onderhouden we contact met de overheid, universiteiten en kennisintensieve bedrijven. We brengen partijen met elkaar in verbinding en attenderen Nederlandse kennispartners op relevante ontwikkelingen in hun vakgebied. Belangrijke gesprekspartners zijn koepels en kennisallianties in Nederland, zoals QuantumDelta NL, PhotonDelta NL, HighTech NL: de samenwerkingsverbanden voor respectievelijk quantum, fotonica en hightech industrie.
Vorig jaar was er een handelsmissie over AI voor energienetwerken en duurzame industrie. Dit najaar staat een innovatiemissie naar het VK gepland over quantumtechnologie en een aantal bezoeken aan organisaties die zich bezighouden met semicon en fotonica.
We signaleren niet alleen proactief kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen, maar werken ook vraaggestuurd. Zo bleek tijdens de handelsmissie dat een Nederlands mkb-bedrijf dat zich bezighoudt met AI voor energienetwerken, behoefte had aan samenwerkingspartners om grotere energiebedrijven te kunnen bedienen. Dan helpen wij om zo’n bedrijf in contact te brengen met een Brits consortium.’
Presteert het VK goed qua innovatie?
‘Het VK stond in 2022 op de vierde plaats van de Global Innovation Index. Drie van de tien beste universiteiten ter wereld zijn hier gevestigd en het land heeft het op een na hoogste aantal Nobelprijswinnaars geleverd. Ook na Brexit zijn de banden tussen Nederland en het VK nog altijd nauw; de wil tot samenwerking op een breed scala aan onderwerpen blijft groot. Ze staan in elkaars topvijf van handels- en investeringspartners en in elkaars topdrie in Eureka en andere Europese onderzoeksfinancieringsprogramma’s. Onder meer voor life sciences & health ziet het VK Nederland als prioriteitsland.’
Wat zijn de ambities van de Britse overheid?
‘Het beleid is erop gericht om van het VK een ‘superpower’ te maken op het gebied van wetenschap en technologie. De focus ligt op de energietransitie, life sciences & health, AI, data, quantumtechnologie en semicon. Er verschijnen allerlei strategieën en visiedocumenten, maar de financiering is nog onzeker.
Dat komt deels doordat de nieuwe samenwerkingsrelatie - de ‘associatie’ - van het VK met het Europese kaderprogramma Horizon Europe nog vorm moet krijgen. Het ziet er vooralsnog positief uit, maar het maakt wel dat daadwerkelijke bedragen voor bepaalde innovatiegebieden nog onbekend zijn. Het VK richt zich in de beeldvorming sterk op een ‘Global Britain’, maar in de praktijk blijven nabije buurlanden als Nederland een belangrijke bondgenoot om bilaterale dialogen mee te voeren over gevoelige technologieën en energiezekerheid.’
Hoe zit het met economische veiligheid?
‘De toenemende geopolitieke spanningen geven een nieuwe dimensie aan ons werk. Om te voorkomen dat kennis weglekt, kijkt men steeds kritischer naar vormen van samenwerking en de positie van landen in globale waardeketens. Semicon is een technologie waarbij dit in het bijzonder aan de orde is. Daar hebben we te maken met exportcontroles, investeringstoetsen en kennis en kunde die gecentreerd is in een klein aantal landen. Bovendien geldt voor het VK dat het een positie inneemt tussen de VS en de EU. Omdat het land voor nieuwe uitdagingen staat, staat het des te meer open voor samenwerking met Nederland.’
