Uitstel opening Lelystad Airport: niet doen! Het is niet goed voor Lelystad, voor Schiphol én voor Nederland. Dat zal wel, hoor je de tegenstanders van Lelystad Airport al zeggen. Dit is waarom zij ongelijk hebben. En de luchthaven dus écht open moet.
De besluitvorming over de uitbreiding van Lelystad Airport gaat een cruciale fase in. Binnenkort beslist minister Van Nieuwenhuizen of die uitbreiding uitgesteld gaat worden vanwege onduidelijkheden over de geluidsoverlast die vliegtuigen gaat opleveren in de regio en boven de Veluwe. Op uitstel zit het bedrijfsleven niet te wachten, en niet alleen in Lelystad.
Waarom uitstel opening Lelystad Airport slecht is voor Lelystad
Lelystad kan de bedrijvigheid van een groter vliegveld goed gebruiken. De werkloosheid ligt er 25 procent hoger dan elders in het land. Het tij lijkt nu eindelijk te keren. Bedrijven tonen interesse om zich in de regio te vestigen, mede ingegeven door de uitbreiding van het vliegveld. Het Spaanse modeconcern Inditex heeft al een distributiecentrum neergezet, terwijl Lelystad Airport niet eens aan vrachtvervoer zal gaan doen. 'Inditex heeft vanwege de ruimte en de infrastructuur voor ons gekozen', zegt Jop Fackeldey, PvdA-wethouder voor economische zaken in Lelystad. 'Maar voor het bedrijf is het vliegveld wel een emotionele vestigingsfactor. Rond een luchthaven ontstaan andere economische activiteiten. Die zetten een stad op de kaart.'
'Bedrijven tonen eindelijk interesse om zich in de regio Lelystad te vestigen'
Andere distributiebedrijven zijn om die reden ook geïnteresseerd, naast bedrijven die wél rechtstreeks met het vliegveld hebben te maken. Zoals een Franse vliegtuigspuiter die zich in Lelystad heeft gevestigd in de verwachting dat het nieuwe vliegveld al dit jaar zou zijn gerealiseerd. Dat was ook de bedoeling, maar de Luchtverkeersleiding Nederland kampte met personeelsproblemen en kon vliegroutes niet op tijd bepalen.
Fackeldey: 'Die vliegtuigspuiter mist dus nu klanten. Een Belgisch onderhoudsbedrijf heeft de vestiging op het vliegveld uitgesteld. En bedrijven die hier hotels wilden bouwen, kijken het ook nog even aan. Een tweede uitstel zou heel slecht uitkomen voor ons. Het vertrouwen van die bedrijven in de overheid en in ons als vestigingsplaats neemt dan nog verder af.'
Gaat de uitbreiding volgens plan door, dan ziet de wethouder Lelystad uitgroeien tot een 'logistieke hotspot', steunend op het vliegveld en de containerterminal die in Flevokust Haven moet komen. Hanne Buis, directeur van Lelystad Airport, spreekt van het 'vakantievliegveld van Nederland', waar vandaan op termijn jaarlijks 7 miljoen mensen vliegen. En waar 3.000 mensen werken.
Waarom uitstel opening Lelystad Airport slecht is voor Schiphol
Schiphol zit aan zijn taks van 500.000 vliegbewegingen (start of landing) per jaar. In 2020 wordt een nieuw maximum bepaald, waarbij gekeken wordt naar de milieueisen en de geluidsoverlast. Het vliegveld wil doorgroeien, het liefst met intercontinentale vluchten, zakelijke vluchten en vluchten voor overstappende passagiers. Dat betekent dat een deel van de vakantievluchten naar de regionale vliegvelden elders in het land moet worden verplaatst. Die vakantievluchten zijn nu goed voor 30.000 vliegbewegingen per jaar op Schiphol. Lelystad Airport kan in eerste instantie 10.000 vliegbewegingen verwerken, en op termijn 45.000. ‘Als Schiphol doorgroeit, zijn er 220.000 zogenoemde ernstig gehinderden. In Flevoland gaat het om 220 ernstig gehinderden, zegt Lelystad-directeur Hanne Buis.
'Voor Schiphol is uitwijken naar Rotterdam, Eindhoven of Maastricht geen alternatief'
Als uitbreiding van Lelystad Airport wordt uitgesteld, zit Schiphol meteen met een probleem. Verder uitwijken naar andere regionale vliegvelden in Rotterdam, Eindhoven en Maastricht biedt geen soelaas, want die zitten ook al redelijk vol of liggen te ver weg om een volwaardig alternatief te bieden. 'Je kunt ons eigenlijk als de zevende baan van Schiphol zien', zegt wethouder Jop Fackeldey.
Waarom uitstel opening Lelystad Airport slecht is voor Nederland
Als Nederland aantrekkelijk wil blijven als vestigingsland heeft het een goede infrastructuur nodig, ook – of juist – in de lucht. Nederland moet goed bereikbaar zijn voor vracht- én personenvervoer. Denk maar eens aan alle buitenlandse werknemers en zakenrelaties van de internationale hoofdkantoren die hier gevestigd zijn.
'In de landen om ons heen groeit de luchtvaart sterk', zegt Lelystad Airport-directeur Hanne Buis. 'Als je daar als Nederland niet aan meedoet, lever je economisch in. Op dit moment kan Schiphol niet verder groeien, terwijl extra verbindingen naar bijvoorbeeld India, waar nu marktvraag naar is, Nederland veel zouden kunnen opleveren.'
'Wat goed is voor het vestigingsklimaat, is goed voor Nederland'
Ook op kleinere schaal reikt het effect van de uitbreiding verder dan Lelystad alleen, merkt ook Cees Okkerse, een advocaat die samen met andere Lelystadse ondernemers stichting Lelystad Airport moet door! heeft opgericht om het positieve 'tegengeluid' over de uitbreiding te laten horen. 'De burgemeester van Harderwijk heeft al gezegd dat het wat hem betreft ook Harderwijk Airport is. En voor Zwolle is het vliegveld ook van belang, zeker sinds de aanleg van de Hanzelijn tussen Zwolle en Lelystad.' Niet alleen de regio Lelystad profiteert van het vliegveld, wil hij maar zeggen.
Maar die tegengeluiden dan? Er zouden fouten zijn gemaakt (klopt) en de vliegtuigen zouden veel te laag het Lelystadse luchtruim verlaten waardoor er veel lawaai te horen is (klopt niet). Twee redenen waarom op de standpunten van de tegenstanders van Lelystad Airport wel wat valt af te dingen:
Feit en fictie over Lelystad Airport lopen door elkaar
In de milieueffectrapportage (mer) over de gevolgen van de uitbreiding van Lelystad Airport zijn een paar vervelende fouten geslopen. De geluidsoverlast is aanvankelijk te laag ingeschat in berekeningen van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). Die fouten worden nu door hen hersteld. Daarnaast is het wachten op een nieuwe indeling van het Nederlandse luchtruim in 2023. Tot die tijd zal het vliegverkeer van Lelystad lager vliegen dan gebruikelijk, om het vliegverkeer van Schiphol niet in de weg te zitten. Vooral inwoners van de plaatsen op de Veluwe en in Overijssel vrezen geluidsoverlast.
'Ik heb het idee dat de tegenstanders eigenlijk gewoon tegen vliegen zijn'
Vliegvelddirecteur Hanne Buis geeft aan dat de eerste berekeningen van I&W laten zien dat de omvang van de fout mee lijkt te vallen. 'Er is naar ik begrijp bijvoorbeeld een verkeerd motorvermogen ingevoerd, waardoor in één bocht meer geluidshinder is dan gedacht. Niettemin gaat zorgvuldigheid boven snelheid: ook Lelystad Airport wil dat de fouten zorgvuldig hersteld worden. We willen dit niemand door de strot duwen.' Zij wijst erop dat twintig woningen in de directe omgeving van het vliegveld al zijn geïsoleerd, en dat er nog eens dertien worden geïsoleerd terwijl dat officieel niet hoefde. 'Dat doen we om welwillend te zijn. Goed nabuurschap is dat.'
Verzet tegen de uitbreiding is er ook niet zozeer in Lelystad en de directe omgeving. Uit diverse enquêtes blijkt dat zo'n 70 procent van de inwoners vóór de uitbreiding is. 'In de media lijkt het alsof er alleen maar tegenstanders zijn', zegt Cees Okkerse van Stichting Lelystad Moet Door. 'Daar willen wij wat tegenoverstellen. Verkeerde cijfers zijn ontzettend vervelend, maar de geluidsoverlast wordt nog eens onderzocht, en dan moet je niet nu al roepen om uitstel. Een betrouwbare overheid is ook: eerst goed onderzoeken wat er aan de hand is.'
Want nu lopen feit en fictie door elkaar, zegt wethouder Fackeldey. 'De verhalen over overlast worden steeds dramatischer. Ik heb het idee dat de tegenstanders eigenlijk gewoon tegen vliegen zijn. Maar over de komst van het vliegveld heeft de politiek in 2008 al besloten.'
Waarom dat ‘laag vliegen’ bij Lelystad Airport onzin is
Natuurlijk maakt een vliegtuig dat hoog vliegt minder lawaai. Boven de Veluwe wordt straks tijdelijk (tot het luchtruim opnieuw is ingedeeld) op 2000 meter hoogte ofwel ter hoogte van 18 Domtorens op elkaar gestapeld, gevlogen. 'Met het standaardformaat vakantievliegtuig levert dat geluid op, maar echt geen overlast', zegt Corendon-ceo Steven van der Heijden. 'Binnen in huis hoor je het niet, en in de tuin kun je gewoon door blijven praten. Ter vergelijking: in Amsterdam-Buitenveldert komen vliegtuigen soms op 600 meter hoogte over.' Zelf woont de topman in Amsterdam-Zuid: hij weet waar hij over praat als het om overvliegende vliegtuigen gaat.
'2000 meter zorgt voor overlast? In Amsterdam-Buitenveldert vliegen ze soms op 600 meter over'
Corendon zal waarschijnlijk gaan vliegen vanaf Lelystad Airport en heeft plannen om daar een hotel te bouwen. Als je nog nooit van je leven een vliegtuig over je hoofd hebt gehad, is elke vorm van geluid onprettig, erkent Van der Heijden. 'Eigenlijk zou je een vliegtuig moet laten proefvliegen om de mensen te laten horen wat het geluid is. Dat zal de bodem onder hun boosheid weghalen. Maar feit blijft: als het om vliegen gaat, is de teneur toch vaak: alleen maar in my backyard als ik zélf in het vliegtuig zit.'
