Bedrijven moeten kunstenaars inschakelen om te helpen zoeken naar een nieuwe toekomst na de coronacrisis. Dat bepleit kunstenaar Tinkebell alias Katinka Simonse. 'Want kunstenaars denken van nature buiten de kaders.'
Kunstenaars helpen bedrijven: hoe kwam u op het idee?
'Als zich een probleem voordoet – en de pandemie is een groot probleem – zie je vaak de neiging bij organisaties en bedrijven om de oplossing binnen de bestaande kaders te zoeken. Ze redeneren: 'Zo doen we dat hier.' Maar door corona is de context veranderd, zal blijken als de pandemie straks onder controle is. We kunnen niet meer gewoon terug. Dat vraagt om denken zonder kader, en dat hebben kunstenaars van zichzelf of ze hebben het geleerd te doen. Neem bijvoorbeeld een doos lego om een boerderij te bouwen. Kunstenaars zullen zich afvragen wat je er nog méér mee kunt maken.'
‘Als je het zelf niet meer weet: huur een kunstenaar in’
Wat kan een kunstenaar dan bijvoorbeeld inbrengen?
'Tot dusver werk ik zelf vooral voor organisaties en nog niet voor bedrijven. Die denken nog helemaal niet aan kunstenaars bij dit soort exercities. Organisaties huren mij in als ze het zelf niet meer weten: dan maar een kunstenaar vragen. Zo werd ik ingeschakeld om het fosfaatprobleem op de politieke agenda te krijgen. Fosfaat is nodig voor kunstmest en zo indirect voor de voedselvoorziening, en dreigt op termijn op te raken. Wetenschappers kregen dat niet op de agenda. Ik heb toen een film gemaakt waarin ik me laat steriliseren, om aan te geven dat de wereldbevolking niet kan groeien zonder voldoende voedsel. Ik geef toe dat het een extreem voorbeeld is, maar als autonoom kunstenaar kan ik dat bedenken. Geen wetenschappelijk instituut zou dat in zijn hoofd halen.'
Wat heeft Tinkebell met kamerplanten? Bekijk het hier op Pownews
Wilt u bedrijven ook een bepaalde – duurzame – richting opsturen?
'Voorop staat dat bedrijven niet mogen omvallen als gevolg van de coronacrisis. Persoonlijk zou ik daarnaast inderdaad willen dat bedrijven duurzamer worden. Volgens mij kunnen we daar niet omheen. Problemen als de grondstoffenschaarste, het klimaatprobleem en de overbevolking: dat zijn zaken waar iederéén mee moet dealen, dus ook het bedrijfsleven.'
Is dit voor kunstenaars niet gewoon een bron van inkomsten in onzekere tijden?
'Ja, ook. Kunstenaars vormen een arme sector, met velen die onder het sociale minimum leven. De kunstwereld ligt nu stil. Tot dusver wisten kunstenaars creatief om te gaan met beperkte financiële middelen. Het zijn makers die het uit het puntje van hun tenen halen. Het werk is altijd belangrijker dan geld verdienen. Dat is onze kracht maar ook onze zwakte, want we maken liever iets dan dat we lobbyen voor onszelf.'
‘Belang van kunstsector wordt onderschat’
'De minister heeft tot dusver 300 miljoen euro vrijgemaakt voor de kunstsector, terwijl de verliezen tot aan de zomer naar het miljard lopen. Een kleinere sector als de tuinbouw krijgt meer steun. Dat vind ik van de gekke. Dus moet er meer geld naar de sector. Daarnaast zou de minister het fiscaal aantrekkelijk kunnen maken voor bedrijven en organisaties om te investeren in kunst, bijvoorbeeld door kunst te kopen of opdrachten te geven aan kunstenaars.'
Zegt u dat er niet genoeg waardering is voor kunst?
'Mensen onderschatten hoe belangrijk de kunstsector is. De basis van alles wat je om je heen ziet, ligt in de kunsten. De vormgeving van je meubelen bijvoorbeeld. Je hoort mensen wel eens zeggen dat ze niks om kunst geven. Maar dan denken ze niet aan al die films, muziek en boeken waar ze van genieten. Of die Ikea-poster aan de muur.'
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
Wie is Tinkebell?Na een studie design aan het Sandberg Instituut in Amsterdam weet Katinka Simonse (40) onder de artiestennaam Tinkebell (tinkebell@tinkebell.com) sinds 2005 de aandacht op zich te vestigen met spraakmakende projecten. Zo doodde ze haar (depressieve) kat en maakte ze van het bont een handtas. Ze wilde kuikens door een versnipperaar halen (politie voorkwam dat) en liet hamsters rondrennen in plastic 'hamsterballen'. Met deze projecten wilde zij de omgang van mensen met productie- en huisdieren aan de kaak stellen. Daarna voerde ze op verschillende manieren campagne voor verbetering van de positie van vluchtelingen. In Bangladesh bezocht ze de ruïnes van het Rana Plaza-complex, de ingestorte textielfabriek.
