Terwijl we toch juist het bedrijfsleven hier nodig hebben om de transities te maken? Naar schonere energie, naar meer duurzaamheid.
‘Hiervoor hebben we als CDA de groene industriepolitiek op de agenda gezet. Grote bedrijven in Nederland staan op een T-splitsing. Of heel ambitieus verduurzamen, dan heb je toekomst in Nederland. Of niet, en dan kom je in een sterfhuisconstructie terecht met te hoge milieubelastingen. Voor bijvoorbeeld Tata Steel is er maar één toekomst, en die moet groen zijn. Het verschil tussen CDA en de linkerkant is in welke mate je bedrijven gaat helpen. Je kunt heel makkelijk verduurzamen in Nederland door je industrie weg te treiteren. Dan maak je een forse klap. Maar dan staan er ook duizenden mensen op straat, bij Tata Steel, bij Yara in Zeeland, Dow. Dat verhaal wordt nooit verteld. Ik vind het belangrijk geopolitiek gezien dat we staal blijven produceren in Europa en kunststoffen en kunstmest. We moeten een vitale basisindustrie in Europa hebben, dus ook in Nederland. We moeten alles op alles zetten om dat groen te doen en koploper te zijn wereldwijd.’
‘Ik ben enorm fan van het mkb en van familiebedrijven’
En dus bedrijven niet wegjagen uit Nederland?
‘We moeten de industrie inderdaad behouden. Dat kan op een heel groene manier. Samen met bedrijven. We hebben de beste kennisinstellingen in Nederland, een goed opgeleide bevolking en goede infrastructuur. Ik ben enorm fan van het mkb en van familiebedrijven. Die vormen vaak een ecosysteem met die grotere bedrijven. Bij zo’n cluster als Chemelot in Limburg zie je dat heel sterk. Er zit een aantal grote bedrijven, en andere bedrijven hangen eromheen. Die nemen materialen af, of leveren materialen. Ik vind het naïef van sommige partijen dat ze denken dat als je een bedrijf eruit trekt, dat dat cluster doorgaat.’
U bent in dat opzicht ook kritisch op Extinction Rebellion, die u verwijt banen en CO2-uitstoot over de grens te willen duwen.
‘Als je nu bepaalde vrijstellingen of lagere energiebelasting zou aanpassen, dan verplaatsen een aantal grote bedrijven meteen hun productie naar het buitenland. Dat hebben we al gezien tijdens de gascrisis. Wij hebben dan nog steeds staal, kunststof en kunstmest nodig. Dus vindt de productie ergens anders plaats, op een veel vervuilendere manier. Wereldwijd zal het zorgen voor extra uitstoot. Het is niet omdat ik die bedrijven de hand boven het hoofd wil houden. Als het je menens is met klimaatverandering, volg je de route van het CDA, namelijk via groene industriepolitiek. Met kernenergie, zeg ik er ook bij.’
Hoe ziet u dan de rol van bedrijven naar een duurzamere wereld?
‘Overheid en bedrijfsleven leren van elkaar. Want zonder de kennis van het bedrijfsleven gaan we die transitie echt niet voor elkaar krijgen. We kunnen afspreken dat zij minder uitstoten en wij de regels aanpassen of vergunningen sneller verlenen. Dat zijn geen onredelijke eisen, maar dat zijn vaak voorwaarden om snel stappen te kunnen zetten. We hebben ook afspraken gemaakt met de groot-uitstoters. Het verwijt klinkt dan dat je als overheid in bed gaat liggen met het bedrijfsleven, maar daar waak ik voor. Een commissie bepaalt of de overheidssteun maatschappelijk verdedigbaar is. Het kan niet zo zijn dat bedrijven met het meeste geld, de meeste invloed op de overheid hebben.’
Lees hier wat de belangrijkste standpunten voor ondernemers zijn deze verkiezingen
Te veel regels, dat is al járen een probleem in het bedrijfsleven. Het aantal en de bijbehorende kosten blijven maar oplopen. Kan het CDA dit eindelijk een halt toeroepen?
‘Wij willen in lijn met Europa een verlaging van de regeldruk met 25 procent. Ik heb de afgelopen jaren heel veel werkbezoeken afgelegd aan bedrijven in de energiesector en die ondernemers worden er helemaal gek van. Laatst was ik bij een glastuinder, een heel innovatieve ondernemer, die naar aardwarmte boorde. In eerste instantie vindt hij ook olie en gas. Van wie is dat, en wat moet je ermee? En dan zit in grondwater ook nog een klein beetje radioactiviteit en de regels daaromheen zijn zo scherp afgesteld, dat het bedrijf in de problemen komt. Of de varkensboer die ik ontmoette bij mijn provincietour. Die heeft een werkend concept voor 80 procent stikstofreductie. Maar het past niet in het aanvraagformulier voor een subsidieregeling. Als je zo met ondernemers omgaat, snap ik dat ze helemaal gek worden. Je ziet die regeldruk overal, in de zorg waar ze kampen met knellende administratie, maar ook bij de overheid zelf.’
Maar waarom lukt het toch nooit om mínder regels te hebben?
‘We accepteren als samenleving niet dat er ergens een fout wordt gemaakt, de zogeheten regelreflex. We moeten accepteren dat er fouten worden gemaakt die je niet altijd met regels voorkomt. De Tweede Kamer zegt: we willen nul risico. Nee, dat kan dus niet. Nul risico bestaat niet. We moeten meer op doelen en minder op maatregelen sturen. Geef bedrijven een paar doelen en dan kunnen ze dat zelf wel invullen. Uiteindelijk heeft de overheid altijd een kennisachterstand ten opzichte van het bedrijfsleven als het gaat over innovaties. Dan helpt het niet om honderdvijftig regels in te stellen.’
Waar het CDA voor staatNaar elkaar omzien en voor elkaar zorgen. Normen, waarden en respect. Dat zijn de kernwaarden die het CDA heeft aangewezen in zijn verkiezingsprogramma dat als titel ‘Recht doen’ heeft. De christendemocraten zeggen in te willen zetten op het versterken van vertrouwen, saamhorigheid en solidariteit. Vertaald naar bedrijven en ondernemers betekent dat ‘een economie die anders werkt’, aldus het CDA. De partij wil dat ondernemers niet gericht zijn op maximale winst op korte termijn, maar ‘met hun bedrijf een duurzame bijdrage leveren aan ons land. Waar een vaste baan meer zekerheid en een fatsoenlijk inkomen biedt om jezelf en je naasten te onderhouden.’ Het CDA schrijft in het programma te kiezen voor innovatie, technologie en een sterke industrie, naast klassieke deugden zoals matigheid, rechtvaardigheid en het welzijn van mensen. Economische groei gaat hand in hand met menselijke bloei. In dat opzicht zijn er overeenkomsten met de visie van VNO-NCW. De christendemocraten zeggen dat ‘het vernuft van ondernemers’ nodig is om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te vliegen, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat, energie en gezondheid.
In het programma is ook aandacht voor de grote en familiebedrijven om hun ‘focus op de nieuwe generaties en de sterke worteling in de samenleving’.
Het CDA wil de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), behouden, maar er ook voor zorgen dat er geen misbruik van wordt gemaakt. Verder noemt het CDA het mkb ‘de ruggengraat van de economie’ en is ze voorstander van een mkb-bank, de inzet van een mkb-toets bij nieuwe regelgeving en het toegankelijk maken van subsidies voor het (innovatief) mkb.
Een belangrijke focus van de partij, ook benadrukt door lijsttrekker Bontenbal is de ‘groene industriepolitiek’. Dat betekent investeren in schone technologieën en een energie-infrastructuur voor bijvoorbeeld waterstof. Met grote vervuilende bedrijven worden nieuwe afspraken gemaakt over normering en subsidies. Daarnaast wil de partij meer investeren in onderzoek en innovatie op het gebied van groene technologie, zoals groene chemie, negatieve emissies en kleine modulaire kernreactoren, ‘Met de industrie van de toekomst produceren we in Nederland onder meer groene brandstoffen, groen staal en circulair plastic’, zo schrijft het CDA.
De partij wil een sterker vestigingsklimaat voor bedrijven, door mee te denken met ondernemers en belemmeringen weg te nemen. Waar het regelgeving betreft, hanteert het CDA het principe ‘een regel erbij is een regel eraf’ en wil ze een kwart minder rapportageverplichtingen. Van bedrijven verwacht het CDA dan ‘verantwoordelijkheid’. Ze zegt een groot voorstander te zijn van winstdeling en wil het percentage daarvan binnen bedrijf verdubbelen binnen vijf jaar.
Lees hier het transcript van de podcast Haagse Bluf met Henri Bontenbal (CDA).Wie is Henri Bontenbal?Na een studie natuurkunde begon Henri Bontenbal (40) in 2007 bij DWA, een adviesbureau op het gebied van duurzaamheid. In 2011 werd hij beleidsmedewerker bij de Haagse fractie van het CDA. Twee jaar later keerde hij terug in het bedrijfsleven, eerst als zelfstandig adviseur en vanaf 2015 als strategieconsulent bij Stedin. Bontenbal werd op 14 augustus van dit jaar verkozen tot lijsttrekker van het CDA. Hij is de opvolger van Wopke Hoekstra.
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
