Wat hebben Kamerleden met ondernemers en het bedrijfsleven? Hoe scoren zij op de economische meetlat? D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven: 'Ondernemers zijn niet alleen maar bezig met winst maken.'
Groenste politicus?
'Ja, die titel heb ik drie keer gekregen. En afgelopen jaar stond ik als tweede Tweede Kamerlid in de Duurzame Top 100 van Trouw. Dat vind ik leuk omdat ik me met hart en ziel inzet voor vergroening van de economie. Ik wil Nederland sterker, schoner en slimmer maken, en dat kan ook vanuit een oppositiepartij.'
Ondernemerschap?
'Ik bewonder ondernemers vanwege hun creativiteit, het zien van kansen en het nemen van risico's. Als overheid moet je dan niet alles vanuit Den Haag willen bepalen. Dus ja, vóór schone energie, maar laat de invulling verder aan het bedrijfsleven. Je moet niet één bepaalde techniek voorschrijven, want dat frustreert de innovatie. Ondernemers vallen bijvoorbeeld buiten de boot voor subsidie omdat de regels hen uitsluiten.'
Niet in bloed?
'Nou, mijn opa had een fabriek in veevoer. Mijn vader was kunstenaar. Daar kun je ook wel ondernemerschap in zien. Een kunstenaar ziet wat anderen niet zien en moet uiteindelijk met zijn kunst zijn brood verdienen. Dat is ook risico nemen. Het gaat erom dat je ergens in gelooft en denkt: dit moet ik doen.'
Eurofiel?
'Via een studie internationale betrekkingen ben ik in Brussel beland voor een stage. Uiteindelijk heb ik zes jaar in Brussel gewerkt. Daar is het besef gegroeid dat kleine landen zonder de EU een speelbal zijn van de grote. In de EU maken de kleine landen deel uit van de besluitvorming en kunnen zij gezamenlijk optrekken. De EU vormt ook een sterke markt. En zaken als het klimaat en veiligheid kunnen niet door afzonderlijke landen worden geregeld.'
‘Zonder de EU is Nederland de speelbal van grote landen’
De politiek in?
'In 2005 ben ik lid geworden van D66, toen de partij in peilingen op nul zetels stond. Ik wilde mijn steentje bijdragen aan het behoud van de partij en vroeg europarlementariër Sophie in 't Veld wat ik kon doen. Zij stelde voor op de kieslijst te gaan staan, want daar meldden zich toen vooral ambitieuze jonge mannen voor. Ik wil dingen veranderen, dan moet je ook bereid zijn om zelf op het toneel te gaan staan.'
Duurzamer?
'Bedrijven moeten in eerste instantie winst maken, dat is duidelijk. Maar ik zie wel steeds meer ondernemers die een persoonlijke opdracht hebben, zich ook verantwoordelijk voelen voor de lange termijn. De duurzame merken van Unilever verkopen het best. Schiphol wil het duurzaamste vliegveld worden. Nieuwe bedrijven maken kleding van vezels van afgedankte kleding, of lampen voor ontwikkelingslanden op zonne-energie in plaats van op kerosine. Dat besef is zeker gegroeid.'
'De transitie naar duurzaam móet gemaakt worden. Het is learning by doing. In het geval van bijvoorbeeld biobrandstof is gaandeweg – ook bij mij – het besef gegroeid dat de grond die daarvoor wordt gebruikt dan niet voor de voedselverbouw kan worden gebruikt. Dus moeten we zorgen dat de investeringen in biobrandstof eruit gehaald kunnen worden, en er dan mee stoppen.'
Trots op?
'De aangenomen motie dat stadsbussen geen uitstoot meer mogen veroorzaken. Een hele dag uitstoot van zo'n bus midden in de stad, dat kan toch niet meer. En de motie over sluiting van de kolencentrales. Dat is geen gemakkelijke oplossing, maar uiteindelijk wel de goedkoopste. En die sluiting gaan we vervolgens op een nette manier uitvoeren.'
Geeft zichzelf een: 'Ik geef mezelf nooit een cijfer.'
Foto: 'Tesla Motors vind ik een mooi voorbeeld van een innovatief bedrijf dat een markt van grote spelers probeert open te breken.'
Markt of overheid?
'Nee, het is echt én. De markt zal uit zichzelf de lucht niet schoonmaken, de overheid moet de kaders daarvoor stellen. Maar de overheid kan het niet zonder de markt realiseren.'
Kolen of kernenergie?
'Als ik écht moet kiezen, dan maar kernenergie, want we moeten gewoon van de kolen af vanwege het klimaatprobleem. Wat niets afdoet aan de nadelen van kernenergie: het afvalprobleem en de veiligheid.'
Wie is Stientje van Veldhoven?
Stientje van Veldhoven werd in 1973 in Utrecht geboren. Ze studeerde Frans in Nijmegen en Parijs en vervolgens Internationale betrekkingen in Groningen. Naar eigen zeggen droomde ze er als kind al van de politiek in te gaan. In eerste instantie koos ze nog voor de zijlijn: Van Veldhoven werkte afwisselend in Den Haag bij het ministerie van Economische Zaken en in Brussel als medewerker van een VVD-europarlementariër, bij de Permanente Vertegenwoordiging en bij de Europese Commissie. In 2010 kwam zij voor D66 in de Tweede Kamer. Van Veldhoven zet zich vooral in voor het klimaat, een schoner milieu en duurzame energie. Daarom deed ze vorig jaar ook mee aan een expeditie naar de Noordpool en Spitsbergen. Daar hield ze voor Trouw dit dagboek over bij.
