Maak goede wet en gebruik medische data voor gezondheid

Het is dé uitdaging voor de gezondheidszorg: hoe krijgen we het voor elkaar dat we de kansen van digitalisering daadwerkelijk benutten? En hoe zorgen we ervoor dat het grote publiek – denk aan 450 miljoen Europeanen – vertrouwen krijgt in het gebruik van big data en artificiële intelligentie in de gezondheidszorg?

Boost voor preventie en onderzoek

Nu gaan er bij veel mensen alarmbellen rinkelen bij de gedachte aan het delen van medische data en het combineren daarvan met gegevens van sensoren, wearables en domotica. Dat is ontzettend jammer, want als we deze data kunnen combineren wordt er ineens van alles mogelijk. Denk aan gepersonaliseerde diensten die je vitaal houden of je een seintje geven vóórdat je überhaupt ziek wordt. Wetenschappelijk onderzoek naar gezondheid of ontwikkeling van nieuwe medicijnen krijgt een enorme boost. Kortom, dan gaan we van de wereld van ‘gloeilampen’ naar de wereld van het licht, ook in de gezondheidszorg (zie onze recente publicatie Vitale mensen, slimme zorg).

Vertrouwen van burgers

Dat vertrouwen van burgers kun je alleen winnen door glashelder vast te leggen wat er met medische data mag en niet mag. En te zorgen dat de veiligheid van die gegevens ten alle tijden gegarandeerd is. Want gezondheids- en medische data delen om bij te dragen aan de preventie en behandeling van ziektes vindt iedereen waarschijnlijk prima, maar je wilt dat vermoedelijk niet voor andere doeleinden (zonder dat je daarmee instemt).

Spelregels voor gebruik medische data

Daarom zou het goed zijn als er duidelijke spelregels komen voor het ‘secundair’ gebruik van medische gegevens. Bij voorkeur geldig voor heel Europa (als zusje van de AVG-richtlijn), want dat stimuleert de doorgroei van digitale scaleups op het Europese continent naar digitale wereldwijde gezondheidskampioenen. In Nederland kunnen we beginnen met een nationale wet op secundair gebruik van gezondheids- en medische data. Duidelijke spelregels en goede waarborgen zijn immers noodzakelijk om te werken aan vertrouwen. Vertrouwen dat partijen die zich bezig houden met gezondheid – publiek én privaat – op een verantwoorde manier bijdragen aan een vitale en gezonde samenleving. In Finland hebben ze al zo’n wet, die wereldwijde grote belangstelling krijgt. Tijd voor de politiek om hier ook in Nederland werk van te maken.

Anthony Stigter

Beleidssecretaris gezondheidszorg